5 2

92 Fdnfccioiwinfc    gospodarki rynkowej

W wyniku występujących przepływów reprodukcyjnych i inwestycyjnych między działami zmienia się struktura tworzonego PKB. Istotną rolę w tym procesie odgrywa postęp techniczny ze względu na kształtowanie odnowy majątku i zwiększanie zdolności wytwórczych gospodarki. Pod jego wpływem zmianie ulegają techniki wytwórcze i podstawowe relacje czynników produkcji stosowanych w procesie wytwarzania, a następnie struktura podmiotów i produktu. Zmiany w strukturze tworzonego PKB w Polsce przedstawia tablica 4.3. Obecnie PKB jest tworzony w 75% w sektorze prywatnym. Jeszcze 10 lat temu udział tego sektora w PKB wynosił 60%.

TABLICA 4.3

Slrukhira hranżoaa PKB w Polsce w lalach 1995 i 2005, w %

PKB ogółem	ioo.n	100,0
w lym w&Jtoić dodana	0.2	BS,!
pRcmyBt	25.1	21.9
budownictwo	5.9	5.3
Rolnictwo, lowkctwn i ktokiwo	7.0	•s.l
Handel i napf&wy	16.J	16.7
Transport 1 h)czr»4£	5,5	6,4
Hotele i restauracje	0.8	1.1
1'ołrtdnKiwo finansowe	2.5	3.7
OłMluf* nicruchomoici	8,8	12,0
AdttuoiMrucja publiczna i ochrona narodowa	6.0	5.4
R< lokacja	4.0	4.5
Ckhł*>na zdrowia	2.9	3,2
l)74italno& usługowa komunalna. SpofecZM, indywidualna, pozostała	3.0	3,3
(Rwpodarstwa domowe zatrudniające pracowników	0.6	0.5

r ó a t n:    $tul}it)ilny RP 2006, GOS, W*r$j.T*a 2COS.

Udział akumulacji w PKB w Polsce jest niski i wynosi około 20%. Obliczenia naukowców wskazują na pożądany poziom w wysokości 35% ze względu na potrzeby restrukturyzacji gospodarki. Istniejący natomiast stan powoduje zbyt powolne zmiany strukturalne w zasobach czynników produkcji, produktach i procesach, co uniemożliwia zmniejszenie luki efektywności gospodarki w stosunku do państw wysoko rozwiniętych. Utrudnia to budowę gospodarki polskiej jako komplementarnej w UH.

4.2. Konkurencyjność gospodarki i polityka konkurencji

4.2.1. Pojęcie konkurencyjności

Kategoria ekonomiczna „konkurencyjność" jest pojęciem niejednoznacznie definiowanym i relatywnym. Dominuje pogląd, że konkurencyjność jako kategoria teoretyczna jest trudna do zastosowania w badaniu realnie kształtujących się procesów gospodarczych, gdyż wymaga porównania z otoczeniem zewnętrznym, tzn. z obiektem konkurencyjnym. Z tego wynika, że badania empiryczne w odniesieniu do konkurencyjności musi poprzedzać określenie miar Ocen oraz ich wag, a ponadto wybór metod badawczych powinien być dostosowany do analizowanego podmiotu. Wielu autorów, dyskutując na temat konkurencyjności, nie definiuje tej kategorii. W polskiej literaturze ekonomicznej od początku transformacji systemowej trwał spór o zakres pojmowania tego pojęcia i doboru mierników oceny oraz warunków, które kształtują wzrost konkurencyjności. W literaturze światowej spór ten również nic został definitywnie rozstrzygnięty.

Podstawowe rozróżnienie omawianego pojęcia dotyczy podmiotu konkurencyjności, którym może być gospodarka kraju (skala makro), sektor, branża, gałąź (skala mezo), grupa krajów, makroregion (skala tnega), jednostka organizacyjna, tj. przedsiębiorstwo, zakład (skala mikro) lub towar, usługa (skala mikro-roikro). Istnieje tutaj 2godność co do poglądu, że konkurencyjność ma charakter wielopoziomowy. W wielu publikacjach podejście do definiowania konkurencyjności wynika pośrednio ze wskazania sposobu pomiaru (ego zjawiska lub dodatkowego określenia. Współcześnie istnieje ponad 400 określeń konkurencyjności. Wśród nich występują też takie określenia, jak konkurencyjność operacyjna, systemowa, strategiczna, podstawowa, czynnikowa, wynikowa czy kluczowa.

Z powszechnie przyjmowanej definicji OECD wynika, że konkurencyjność gospodarki to zdolność do sprostania konkurencji międzynarodowej, a więc realizowania znaczącego eksportu i utrzymania wysokiego poziomu i tempa wzrostu popytu wewnętrznego, bez pogorszenia salda rachunku obrotów bieżących. Należy więc podkreślić, że konkurencyjność w ujęciu makro jest odnoszona do rynku międzynarodowego, a więc do gospodarki otwartej, uczestniczącej w międzynarodowym podziale pracy. W skali kraju jest ona utożsamiana z wynikami makroekonomicznymi. Można wyodrębnić tu dwa główne nurty badań. Pierwszy efektywnościowy (proporterowski), w którym konkurencyjność jest określana miarami sprawności gospodarowania, oraz drugi proeksportowy, którego przedstawiciele eksponują związek z handlem zagranicznym i specjalizacją. Ale ten ostatni zawęża analizę konkurencyjności do tej części produkcji, która jest weryfikowana tylko przez rynek między narodowy. Należy się też zgodzić z innymi autorami, że konkurencyjność gospodarki to więcej lub mniej niż konkurencyjność