60

62 Rozdział 3

Powyższa relacja ujęta w wielkości niemianowanej charakteryzuje jednocześnie szybkość krążenia majątku mierząc ilość cykli obrotu w danym okresie. Z kolei odwrotność tej relacji, czyli stosunek wartości majątku trwałego do wartości produkcji, określa majątkochłonność produkcji, tj. wartość majątku trwałego, jaka została zaangażowana dla uzyskania jednostki wartości produkcji:

(3.6)

gdzie: "Mkp - współczynnik majątkochłonności produkcji, pozostałe oznaczenia jak poprzednio.

Wzrost współczynnika produktywności majątku (spadek współczynnika materiałochłonności) jest zjawiskiem pożądanym, oznacza poprawę wykorzystania majątku trwałego, przyspieszenie szybkości krążenia, zmniejszenie jego zaangażowania dla uzyskania jednostki efektu. Możliwość obiektywnej oceny zależy jednak w dużym stopniu od sposobu pomiaru wskaźników.

Współczynniki produktywności majątku trwałego mogą mieć postać ogólną lub cząstkową. Ogólny współczynnik produktywności majątku trwałego, mający największą pojemność, informuje o efektywności całego majątku trwałego bez względu na jego rodzaj i działalność, w której jest zaangażowany. Jego walory poznawcze są znacznie ograniczone ze względu na fakt, że oprócz wartości środków trwałych bezpośrednio produkcyjnych, a więc tych, które faktycznie decydują o wielkości produkcji, uwzględniana jest w mianowniku relacji P:MT także wartość środków trwałych nieprodukcyjnych oraz niematerialna i finansowa wartość majątku trwałego.

Cząstkowe współczynniki produktywności obrazują efektywność tylko tej grupy majątku trwałego, która wykazuje związek z podstawową działalnością przedsiębiorstwa. W związku z tym można stwierdzić, że produktywność majątku trwałego ogółem zależy od produktywności środków trwałych bezpośrednio produkcyjnych i struktury majątku trwałego.

Wyraża się to następująco:

(3.7)

ST

Pm1=" Pst--

MT

lub