Czy zastanawiałeś się, idąc lasem, jak wiele gatunków roślin i zwierząt żyje na tym obszarze. Korzystają z tych samych zasobów środowiska, więc aby przeżyć, muszą o nie konkurować lub wząjemnie sobie pomagać. Dzięki tym złożonym zależnościom w przyrodzie paniye równowaga.
Związki między organizmami zachodzą w obrębie jednej populacji oraz między gatunkami - są to różnego typu zależności międzygatunkowe. Jeśli przynoszą korzyści choć jednej stronie, a druga nie ponosi strat, są to oddziaływania dodatnie. Natomiast w wypadku oddziaływań ujemnych, jeden z partnerów ponosi straty. Takie oddziaływania nazywamy antagonistycznymi. Zalicza się do nich:
► konkurencję,
► drapieżnictwo,
► pasożytnictwo.
■ Konkurencja
Gdy osobniki różnych gatunków żyją obok siebie i wykorzystują te same zasoby środowiska, mówimy o konkurencji między-gatunkowej. W takiej zależności każdy organizm może ponieść straty.
Zwierzęta różnych gatunków walczą ze sobą o pokarm, dostęp do wody i schronienie. Ptaki konkurują o miejsce do budowy gniazd. Dotyczy to zwłaszcza gatunków gnieżdżących się w dziuplach, których liczba jest ograniczona. Z kolei rośliny współzawodniczą o dostęp do światła, wody i soli mineralnych. Rośliny owadopylne konkurują o zwierzęta zapylające ich kwiaty.
Czasami nisze ekologiczne dwóch gatunków pokrywąją się, co oznacza, że mąją one identyczne wymagania. Wtedy silniejszy
Rodząje zależności międzygatunkowych
Zależności międzygatunkowe
ujemne |
dodatnie |
• konkurencja • drapieżnictwo • pasożytnictwo |
• komensalizm • protokooperacja • mutualizm |
gatunek wypiera słabszy. Taka sytuacja miała miejsce w Australii, kiedy dotarły tam dzikie psy dingo. Zajęły one tę samą niszę ekologiczną, co zamieszkujące kontynent wilki workowate. Na skutek konkurencji silnięjszy i bardziej inteligentny dingo wyparł wilka workowatego, doprowadzając do jego wyginięcia.
Niektóre storczyki tworzę kwiaty przypominające owady. W ten sposób wabię zwierzęta, zwiększając swoje szanse na zapylenie kosztem innych rotlln.
66