5. ELEKTROENERGETYKA PRZEMYSŁOWA 378
Między reaktancją dławika a reaktancją znamionową względną A'o,.,,, wyrażoną w procentach, zachodzi związek
(5.44)
XDlIN
ATd,./. = V -- 100
W polach liniowych stosuje się dławiki o reaktancji A" o,,,. < 6%, zaś w polach zasilających oraz w sprzęgłach o Xd,% ^ 8%.
Jeżeli dławik o napięciu znamionowym Us pracuje przy napięciu U, to jego reaktancja względna wynika ze wzoru
X'ru’/. — Xn
u
(5.45)
a moc przechodnia z zależności
s; = S " = n/T In U (5.46)
przy czym Sp = V3 UNIN.
Napięcie na szynach przy zwarciu za dławikiem U„ w przybliżeniu równe spadkowi napięcia na dławiku AUa, jest wyrażone wzorem
Vr*AUDl = j3XDln (5.47)
gdzie I"k — początkowy prąd zwarciowy za dławikiem.
Uproszczony wzór na procentowy spadek napięcia na dławiku ma postać
I
AU% — X ——si n w (5.48)
‘N
W stanie pracy normalnej spadek napięcia na dławiku jest bardzo mały (małe I, q>). W czasie zwarcia (duże I, cp), dzięki dużemu spadkowi napięcia na dławiku, napięcie na części układu między źródłem zasilania a dławikiem nie ulega znacznemu obniżeniu.
Transformatory o podwyższonym napięciu zwarcia dla danych napięć buduje się o zróżnicowanych wartościach uk% (dla większych mocy stosuje się większe napięcia zwarcia).
Procentowe napięcia zwarcia — w zależności od mocy i przekładni napięciowej — są następujące:
4,5% dla S,v 400 kV-A, SN/nn;
6% dla SN ^ 630 kV A, SN/nn;
11% w transformatorach sieciowych dla SN sg 25 MV-A, 110 kV/SN;
18% w transformatorach sieciowych dla SN > 25 MV-A, 110 kV/SN.
Po założeniu, że od strony zasilania sieć jest sztywna, moc zwarcia po stronie wtórnej transformatora jest określona wzorem
Sk = — 100 (5.49)
przy czym uk% — napięcie zwarcia, %.
Szybkie odłączanie zwartego elementu jest realizowane przez bezpieczniki (szczególnie
0 małych prądach znamionowych) oraz ograniczniki prądu zwarciowego.
Bezpieczniki przerywają prąd zwarciowy przed wystąpieniem prądu udarowego. Wartości prądu ograniczonego działaniem najczęściej stosowanych bezpieczników nn
1 SN pokazano na rys. 5.40. W przypadku, gdy bezpiecznik ogranicza wartość udarowego
5A OGRANICZENIA PRĄDU zwarciowego w sieciach przemysłowych
£ 5 -C £
•o
0,2 0,4 0,6 I 2 4 6 810 20 40 60M100 4 B 8 10 20 40 60 kA 100