3Ł ROZDZIAŁ I. POWÓD ME WPROST I OOWÓO IROUKCYJRY
10.4. Udowodnij, że dla każdego /ioVH
9|r + 3w- 1,
133 111**2 + 122"*1,
o 6| ny - n,
g) 42| n7 - n,
h) 31 nł - n,
101 9 • 3*"+ 1, j) 5| ws - n,
11110"-(-1)*, k) 7| n1 - n.
10.5. Udowodnij, że:
a) n prostych na płaszczyźnie, z których żadne dwie nic są równoległe i żadne trzy nie
133 1PT,+ 12
Ł»- l
przechodzą przez ten sam punkt, dzieli płaszczyznę na
n{n l 1)
+ 1 części,
b) jeżeli płaszczyznę podzielimy na części za pomocą prostych i okręgów, to otrzymaną mapę można pokolorować dwoma kolorami,
C) n-kąt wypukły ma ^ przekątnych,
d) n płaszczyzn przechodzących przez jeden punkt, z których żadne trzy nie mają wspólnej krawędzi, dzieli przestrzeń na n(n-1) + 2 części.
10.6. Jeżeli />„ oznacza n-tą liczbę pierwszą (p, “ 2,p2 -3,pj - 5, itd.), to dla n > 12 spełniona jest nierówność p„ > 3n.
Na podstawie zasady indukcji matematycznej potrafimy udowodnić prawdziwość wielu twierdzeń. Z zasady indukcji wynika również poprawność wielu definicji. W sposób indukcyjny definiuje się np. pojęcie potęgi o wykładniku naturalnym: x°=I dla x*0,
1X dla n £ 1.
W sposób indukcyjny określa się wiele ciągów liczbowych. Ciągi tak określone nazywa się ciągami rekurcncyjnymi. Do znanych ciągów rekurencyjnych zalicza się tzw. ciąg Fibonaccicgo10 określony w następujący sposób:
u» ° u„-2 + dla /i £ 3.
Kolejnymi wyrazami tego ciągu są liczby: 1, 1, 2,3,5, 8,....
Charakterystyczną cechą tego określenia jest tworzenie wyrazu następnego nic z jednego wyrazu poprzedzającego, ale z dwóch (kilku) wyrazów poprzedzających. Odmiana indukcji, w której krok indukcyjny wyprowadza się z kilku kroków poprzedzających, nosi nazwę ogólnej zasady indukcji matematycznej.
III. Jeżeli
1) twierdzenie jest prawdziwe dla pewnej liczby n0,
2) z prawdziwości twierdzenia dla n takich, że /r<,^ *j £ k wynika prawd2i
tego twierdzenia dla n = k + !,
to twierdzenie jest prawdziwe dla każdej liczby naturalnej n >. n0.
PRZYKŁADY
1) Każ.da liczba naturalna n £ 2 jest liczbą pierwszą lub iloczynem liczb pierwszy Dowód. Liczba 2 jest liczbą pierwszą, więc twierdzenie jest prawdziwe dla n = Załóżmy, że liczby naturalne n takie, że 2 ś n ś A: są liczbami pierwszymi lub ii liczb pierwszych. Wykażemy, że twierdzenie jest prawdziwe również dla liczb; Jeżeli k +1 jest liczbą pierwszą, to twierdzenie jest prawdziwe. Jeżeli £ + 1 złożoną, to k + ]=s-t, gdzie 2 ś s, t ś k. Ponieważ na mocy założenia ind' liczby s i t są iloczynami liczb pierwszych, więc również k + 1 jest iloczy pierwszych.
ZADANIA
11.1. Ciąg {b„) określony jest wzorem rckurencyjnym: b\ = 1, b,.. i • - b„ + 2n + 1.
11.2. Ciąg (/;„) określony jest wzorem rckurencyjnym: bo - 2. b, - 3, b.., = bi bn - bo b..,. Wykaż, że b„ - ? + 1.
11J. Udowodnij, że każdą całkowitą nic mniejszą od 4 liczbę złotych można w; pomocą dwuzłotówek i pięciozłotówek.
11.4. Niech p{ri) będzie liczbą liczb pierwszych nie większych od liczby nati Wykaż, że jeśli n Jł 8. to p{n) Ś-.
^ -.-A /
wiednio średnią arytmetyczną i średnią geometryczną tych liczb .
Twierdzenie. Dla dowolnych nicujcmnych liczb a i b prawdziwa jest nierówność
2
zwana nierównością o średnich. Równość jest możliwa jedynie, gdy a - b.