9 [1600x1200]

Q Nauka o funkcjonowaniu przyrody

Czy zwróciłeś uwagę, ile różnych organizmów spotykasz każdego dnia? Są to rośliny i zwierzęta mijane na przykład w drodze do szkoły: dęby, klony, trawy, psy, muchy oraz motyle. Otaczają Cię także mikroskopijne formy życia - bakterie i grzyby żyjące na przykład w glebie, wodzie czy powietrzu. Na całym świecie występuje ogromna różnorodność organizmów.

Rozmaitość form życia występujących na Ziemi to różnorodność biologiczna. Dotyczy ona wszystkich żywych organizmów i stosuje się ją zazwyczaj w odniesieniu do trzech poziomów organizacji przyrody:

►    genetycznego,

►    gatunkowego,

►    ekosystemowego.

W klasie pierwszej dowiedziałeś się, w jaki sposób zostały uporządkowane i pogrupowane istoty żywe. Podstawową jednostką tej klasyfikacji jest gatunek - grupa osobników blisko ze sobą spokrewnionych, mających podobne cechy oraz zbliżone wymagania środowiskowe, zdolnych do wydania na świat płodnego potomstwa.

Organizmy odmiennych gatunków znacznie różnią się od siebie - jest to różnorodność gatunkowa. Bez problemu można odróżnić psa od konia, mimo że każdy z nich ma cztery kończyny, dwoje uszu i oczu, sierść oraz ogon. Nie pomyliłbyś również słonecznika z różą, choć oba gatunki mają łodygi, liście oraz kwiaty.

Osobniki jednego gatunku wydają się bardzo do siebie podobne. Jednak gdy przyjrzymy się im z bliska, ogromną różnorodność widać także w obrębie gatunku. Człowiek może mieć blond, rude lub czarne włosy, niebieskie, zielone albo brązowe oczy, różny wzrost i masę, odmienny kształt nosa, uszu oraz brwi. Różnorodność organizmów jednego gatunku to różnorodność wewnątrzgatunkowa. W dużej mierze zależy ona od zawartości materiału genetycznego każdego osobnika, dlatego też nazywana jest różnorodnością genetyczną.

Bogactwo siedlisk wraz z gatunkami, które je zamieszkują, to różnorodność ekosystemów. Przykładowymi ekosystemami są:

►    lasy,

►    obszary trawiaste,

►    pustynie,

►    oceany,

►    góry,

►    obszary polarne,

►    mokradła.

Rafy koralowe charakteryzuję się ogromną różnorodnością biologiczną. Zamieszkuje je jedna trzecia wszystkich znanych gatunków ryb oraz wiele innych zwierząt morskich.

9