Warto zwrócić uwagę, że sposób funkcjonowania organizacji sektora publicznego i społecznego wykazuje duże zróżnicowanie. Z jednej strony, na co wskazano powyżej, organizacje społeczne podejmują działania mające na celu zaspokajanie potrzeb publicznych, co zbliża je do organizacji publicznych, lecz z drugiej nie są one z tymi organizacjami utożsamiane. Okazuje się jednak, że sposób realizacji zadań publicznych i legitymizacja do tego typu działań podejmowanych przez organizacje obydwu sektorów mają odmienny charakter. Podstawowe różnice sprowadzają się przede wszystkim do takich kwestii jak przymus realizacji (lub jego brak), konieczność zapewnienia równego dostępu dla wszystkich uprawnionych świadczeniobiorców (lub brak takiej konieczności), odpowiedzialność prawna, polityczna, finansowa (lub jej brak, ewentualnie ograniczenia), poziom sformalizowania21.
3. Współpraca samorządu terytorialnego z organizacjami społecznymi
Relacje zachodzące na linii sektor publiczny - sektor prywatny w literaturze przedmiotu wpisują się zasadniczo w jedną z trzech głównych koncepcji, zgodnie z którymi22:
- sektor społeczny stanowi „zdrową opozycję” względem sektora publicznego, świadcząc inne usługi i w niewielkim stopniu podlegając finansowaniu ze środków publicznych;
- sektor społeczny jest w dużej mierze uzależniony od państwa i poddany jego kontroli ze względu na fakt, że świadcz)' usługi w imieniu sektora publicznego i z jego środków jest finansowany;
- sektor społeczny staje się partnerem dla sektora publicznego w zakresie realizowania określonych zadań i kształtowania polityki publicznej.
Ostatnie ujęcie tworzy ramy dla współpracy międzysektorowej, która stanowi przejaw odejścia od administrowania opartego na biurokracji na rzecz wspólnego działania i zaangażowania różnych partnerów, zwłaszcza na płaszczyźnie lokalnej. Istotnym elementem tego w spółdziałania jest koncentracja na takich wartościach jak skuteczność, korzystność i efektywność działania23.
W polskich warunkach współpraca pomiędzy sektorem publicznym a społecznym budowana jest w oparciu o szeroko rozumiany dialog, który w ostatnich latach (tj. od wejścia w życie w roku 2002 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie24) wykształcił różne formy, jak również określone instytucje w części umocowane ustawowo. Wymienić w tym miejscu należ)' działające na szczeblu centralnym - Radę Działalności Pożytku Publicznego stanowiącą organ opiniodawczo-doradczy ministra właściwego od spraw zabezpieczenia społecznego, Parlamentarny Zespól ds. Organizacji Pozarządowych współpracujący zarówno z Sejmem, jak i Senatem, czy działającą w ramach w ramach Sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodzin)’ stalą Podkomisję ds. Współprac)- z Organizacjami Pozarządowymi25.
Na szczeblach samorządowych współpraca z sektorem publicznym zorganizowana jest instytucjonalnie poprzez specjalistyczne komórki lub stanów iska. Postawą współpracy
21 Szerzej : Współpraca organizacji pozarządowych z jednostkami samorządu terytorialnego w województwie małopolskim, pod red. G. Prawelskiej-Skizypek, E. Bogacz-Wojtanowskiej, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Kraków 2006. s. 8.
22 Por. E. Bogaez-Wojtanowska, Zarządzanie organizacjami pozarządowymi na przykładzie stowarzyszeń krakowskich. Uniwersytet Jagielloński. Kraków 2006, s. 46.
23 Por. S.L. Stadniczeńko, op. cit., s. 175.
24 Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2003 r.. Nr 96, poz. 873 z późa zm.).
25 Szerzej: G. Makowski, Nowe płaszczyzny dialogu pomiędzy władzą i organizacjami pozarządowymi w Polsce, [w:] Organizacje pozarządowe i władza publiczna, pod red. G. Makowskiego. T. Schiinanka. Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2008. s. 73-92.
17