C/iiiriika-n-sn ka m'(n<l anaii:v finansowej fmrówmnu-;vi i [>rzyczyi!<nvcj
Ten sposób określania dominanty powoduje, że w analizowanym zbiorze może być ich więcej niż jedna. W przedstawionym przykładzie dominanta będzie wynosiła 20 lat, bowiem dwóch pracowników jest w tym wieku.
Jednak do najbardziej popularnych miar tendencji centralnej należy średnia arytmetyczna. Ustala się ją przez podzielenie sumy wartości wszystkich wyników przez liczbę elementów zbioru, a więc:
n
średnia w próbie .r = — n
gdzie:
x wyniki obserwacji.
Średnia arytmetyczna w przedstawionym przykładzie wynosi:
_ 20 + 20 + 24 + 25 + 28+31 + 32 + 46 + 53 + 57 + 60
Jo --
II
W analizowanym przedsiębiorstwie jest czterech starszych pracowników, którzy zawyżają przeciętny wiek zatrudnionych. W tym wypadku, ze względu na asymetrię rozkładu, lepiej posługiwać się średnimi pozycyjnymi.
Równie istotną w wielu sytuacjach jest średnia geometryczna, którą zapisać można następująco:
*G X
Oceniając dynamikę przychodów ze sprzedaży można posłużyć się indeksem Fischera, który jest właśnie średnią geometryczną indeksu Laspeyresa i indeksu Paaschego. W przedstawionym przykładzie indeks ten będzie wynosił:
Przedstawione miary tendencji centralnej pozwalają zsyntetyzować wszystkie informacje odnośnie badanej zbiorowości. Przy czym mediana to taka wartość, która dzieli zbiór danych na dwie części. Połowa danych znajduje się więc powyżej niej, a druga poniżej. Mediana jako miara pozycyjna nie jest wrażliwa na wyniki obserwacji końcowych. Cechy tej nie posiada natomiast średnia arytmetyczna. Uwzględnia ona wszystkie informacje zawarte w zbiorze danych, chociaż nic musi być
39