anatom4

k i a sy    X

. ć//oc^CxC

X/

TECH

Temat 18: Typy konstytucjonalne budowy ciał człowieka.

/r?g/'

1.    Wstęp.

2.    Pojęcia konstytucji, biotypu, typologii.

3.    Przegląd głównych typologii,

4.    Typologia Kretschmera.

5.    Opis typu leptosomicznego, piknicznego i atletycznego.

Od dawno medycyna czyni próby odpowiedzenia na pytanie czy określona skłonność do pewnych chorób łączy się z określoną budową fizyczną i właściwościami czynnościowymi oraz starano się ująć w pewne typy budowy nieskończoną różnorodność właściwości indywidualnych.

^Zagadnieniami tymi {obejmującymi określoną budową fizyczną i określoną budową czynnościową oraz sposób reakcji ustroju) zajmuje się nauka o typach konstytucjonalnych. Były liczne próby podziału na poszczególne typy z punktu widzenia budowy konstytucyjnej?) W historii medycyny opisywano różne typy konstytucjonalne (typy budowy ciała człowieka), którym przypisywano przewagę pewnych funkcji organizmu i związane z tym szczególne proporcje budowy (np. w koncepcji Sigauda z początku XX wieku typy trawienny, oddechowy, mięśniowy i mózgowy).

Konstytucja (biotyp) jest to zespół genetycznie zdeterminowanych właściwości psychicznych i fizycznych osobnika, modyfikowanych w trakcie rozwoju osobniczego przez czynniki środowiska zewnętrznego:) Obecnie konstytucję ujmuje się najczęściej jako stan reaktywności organizmu, wytworzony w procesie wzajemnych oddziaływań czynników środowiska na genotyp.

(Przez pojęcie typologii budowy ciała rozumiemy usystematyzowanie rozmaitych rodzajów i typów budowy ciała ludzkiego pod względem podobieństwa i różnic poszczególnych cech) W rożnych systemach typologicznych ujmowano najczęściej takie właściwości jak:

-    budowa morfologiczna decydująca o wyglądzie i kształcie ciała,

-    cechy mówiące o aktualnym stanie tkanek (kośćca, mięśni, tkanki tłuszczowej),

-    cechy fizjologiczne i biochemiczne, przemiany materii, czynności hormonalnej, typ układu krążenia,

-    typ układu nerwowego decydujący o cechach osobowości psychicznej,

-    właściwości odpornościowe ustroju, cechy patologiczne i anomalie.

Pierwsza typologia została stworzona przez Hipokratesa (IV w.p.n.e.). Wyróżniono dwa typy:

-    suchotniczy - o szczupłej budowie,

-    anoplektyczny - o budowie silnej, masywnej.

Typologia Hipokratesa została uzupełniona przez Galena. Na podstawie kryteriów charakterologicznych wyróżnione zostały cztery typy temperamentów - humory:

-    choleryczny - (chołe-żółć) - wybuchowy, cechuje się łatwością utraty panowania nad sobą reakcjami niewspółmiernymi z bodźcami,

-    sangwiniczny - (sanguis-krew) - o usposobieniu pogodnym, uczuciowym, aktywnym i żywym w reakcjach,

-    flegmatyczny - (flegma-śluz) - o małej pobudliwości, zrównoważeniu, opanowaniu i wytrwałości w działaniu,

-    melancholiczny - (melas chole-czama żółć) - cechuje się małą ruchliwością apatią przewlekłymi stanami przygnębienia.

24