Temat 21.
Typy dialogu w kulturze.
L. Witkowski „ Typy dialogu w kulturze a strategie edukacyjne ”
Język, który dominuje jest uwikłany w wartościowanie światopoglądowe, polityczne, ideologiczne.
Witkowski uważa, że w dialogu o edukacji zamiast dominacji płaszczyzny ideologicznej, sporów o konkretne treści czy wartości, niezbędne są pytania oraz perspektywa metaaksjologiczna.
A więc przed pytaniem jakie wartości mają być składnikiem kanonów edukacyjnych należy zapytać jak mają być wartości usytuowane i jaką funkcję powinny pełnić z punktu widzenia potrzeb człowieka. '
Jeżeli funkcją pedagogiki ma być wdrażanie do uczestnictwa w kulturze to kluczowa jest umiejętność rozeznawania się. Ma ona 3 kierunki:
® rozeznawanie się w tym, co słuszne - słuszność opisowa, związana z pytaniem czy dysponujemy słusznym obrazem rzeczywistości, dialog w kulturze ma służyć wypracowaniu słuszności, ma uchronić człowieka od błądzenia, zajmowania niesłusznego stanowiska
« rozeznawanie się w tym, co inne - nowoczesna wizja dialogu w kulturze wiąże się z koniecznością rezygnowania z wizji przekonywania czy nawracania, postulat rozumienia inności zakłada prawro inności do istnienia odrębnego, ja uprzejrzystniam siebie dla innego - inny siebie dla mnie i w ten sposób będziemy budować polifoniczną wspólnotę kultury, współistnienie i równoprawność, dialog oparty na rozumieniu i wzajemnym dopuszczeniu niesprawdzalności i równoprawności odmiennych perspektyw
• konieczność rozeznawania się w tym, co własne - tym, co buduje moje ja, współczesny człowiek pozbawiony jest wizji dna moralnego i egzystencjalnego i szansy spadania. Zamiast spadania jest rozpadanie się, ma się poczucie spadania w różnych kierunkach jednocześnie - rodzi to problem budowania własnego ja, poczucia, że wie się kim się jest. Wyjściem jest rozeznawanie się w tym, co własne, dzięki kontaktowi z innym, kontakt z innym jako życiodajny warunek dla ego Człowłek potrzebuje kontaktu z innością jako źródłem środków, szans na to, aby się wydobyć ze stanu rozpadania się, zbudować wartościowy całość egzystencji.
Dialog nie może służyć przekonywaniu się wzajemnemu (pełnej redukcji inności), ani też pełnej redukcji dystansu wobec inności. Inność staje się szansą na spotkanie. Jest wartością nie dla siebie, ani w sobie, ale dla mnie i dzięki, bo we mnie.
Możliwe staję się różne strategie pedagogiczne. Pedagogika słuszności, dominacja tego, co inne (mądrość hermeneutyczna). czy mądrość przypowieści.