88 [1600x1200]

IV Ekosystemy

iii iilil)	mu	Bi	MM lilii	■s
				liii 11

Wiosnę, zanim na drzewach pojawię się Hicie, do dna lasu docierają promienie słoneczne. Stwarza to dogodne warunki rozwoju dla różnych roślin runa leśnego.

■ Równowaga w przyrodzie

W prawidłowo funkcjonującym ekosystemie pamye stan równowagi. Oznacza to, że utrzymuje on wszystkie elementy środowiska na stałym poziomie. Równowaga może utrzymywać się przez długi czas. Zostanie zakłócona, jeśli trwałej zmianie ulegnie choć jeden z elementów tworzących ekosystem. Przykładowo, jeśli na skutek choroby wyginęłyby lisy, to zwiększyłaby się liczba myszy leśnych oraz innych drobnych roślinożerców. Spowodowałoby to duże straty w roślinności. Do zakłócenia równowagi może też dojść, jeśli w ekosystemie pojawią się nowe gatunki, zajmujące te same nisze ekologiczne, co zwierzęta dotychczas żyjące w ekosystemie. Wówczas silniejszy gatunek wyprze słabszy. Każda taka zmiana może poważnie wpłynąć na cały ekosystem, a nawet bezpowrotnie go zniszczyć. Dążąc do zachowania równowagi, ekosystem uwzględnia zmiany związane z porami roku. Na przykład niektóre leśne gatunki roślin zielnych, między innymi zawilce, przylaszczki i fiołki, zakwitają wczesną wiosną, zanim na drzewach rozwiną się liście. W tym czasie dociera do nich więcej energii słonecznej, poza tym mogą pobrać większą ilość wody z gleby. Zmieniąjące się pory roku wpływają też na skład gatunkowy zwierząt. Jesienią wiele z nich zapada w sen zimowy, a część ptaków odlatuje z Polski na południe. Jednocześnie przylatują do nas ptaki z północy kontynentu, takie jak jemiołuszki. Zmiany te zachodzą cyklicznie, więc ekosystem po-zostaje w równowadze.

■ Ćwiczenia

1.    Wyjaśnij, czym jest ekosystem.

2.    Wskaż składniki biotopu na przykładzie konkretnego ekosystemu.

3.    Wskaż różnice między sukcesją pierwotną a wtórną.

4.    Wymień tereny występujące w pobliżu Twoją; miejscowości, na których może zajść sukcesja wtórna.

5.    Wytłumacz, na czym potęga równowaga ekosystemu.