skąd (7.30)
W samochodach osobowych przyjmuje się zazwyczaj liczbę biegów 5 lub 4 + 1 (z nadbiegiem), rzadziej 4. W samochodach ciężarowych stosuje się skrzynki cztero-, pięcio-, sześciobiegowe, uzupełnione często reduktorem podwajającym lub potrajającym tę liczbę biegów.
W samochodach i motocyklach sportowych, których wysokoobrotowe silniki o dużej mocy na jednostkę pojemności skokowej wykazują małą elastyczność, stosuje się niekiedy nawet 6 biegów.
Dalsze zwiększanie liczby biegów w samochodach osobowych nie przynosi korzyści, gdyż znaczny czas zmiany biegów niweczy zyski wynikające ze zwiększenia przyśpieszeń. Duża liczba biegów nie jest również korzystna w autobusach miejskich zmuszonych do częstego przyśpieszania na krótkich odcinkach. W samochodach ciężarowych natomiast duża liczba biegów jest korzystna i pozwala wygodniej i ekonomiczniej dostosować do warunków drogowych sposób jazdy samochodem częściowo lub całkowicie obciążonym.
Im większa jest liczba biegów, tym większe pole podaży mocy na wykresie bilansu mocy P(V) - rys. 7.3. Przy nieskończenie dużej liczbie biegów
Rys. 7.3. Wpływ liczby biegów na pole podaży mocy
istniałaby możliwość wykorzystania całego pola P — V. Pola zakreskowane przedstawiają straty, które są tym większe, im mniejsza jest liczba biegów.
Moc oporów ruchu dla każdych warunków drogowych w funkcji prędkości jazdy stanowi, jak wiemy, parabolę trzeciego stopnia. Jeżeli w określonych warunkach moc oporów zmienia się według krzywej Pop (rys. 7.3), to jazda na tej drodze jest możliwa z prędkością maksymalną P3 na biegu trzecim lub z prędkością V2 na biegu drugim. V2 jest wtedy większa
114