arkusz4 2

Rząd	Reakcja	Równanie kinetyczne	Scałkowane równanie kinetyczne	Czas połowicznej przemiany
0	A -> P	v = k	c0 — c = k t	T _ ^C0 ^T,/^2"2k
1	A -* P	v = k • c	u li 3	ln2 '■/2=
2	A -> P	v = k • c^2	1 1 . ---= k -1 ^c c0	O U II W*
	A + B -> P	v = k cA -cB Ca« ^ C|k)	1 ta(c*,-x)cBo, u.t ^cAo ^cBo ^c^0 • (cBo X)	nic istnieje
3	A P	v = k • c^3	' - ^1 =k.< 2c^2 2c0^2	3 ^xI/2 = , 2 • k•c0^2
r (r* 1)	A -* P	v = k • c^r	1 f 1 1 ) , (r-l)[c'-> c/-^1 j "	l^r l -1 "^n

Należy pamiętać, że jednostka stałej szybkości jest inna dla każdego rzędu reakcji.

Jak wspomniano rząd reakcji wyznacza się zawsze eksperymentalnie. Istnieje wiele metod wyznaczania rzędu reakcji chemicznej.

• Metoda podstawienia do wzoru. Bada się stężenie wybranego reagenta w kolejnych, określonych czasach t|, tj, tj itd., a następnie podstawia otrzymane wartości stężeń ci, C2, ej itd. do scałkowanych równań kinetycznych i oblicza wartość k. Jeśli dla równania opisującego reakcję pierwszego rzędu otrzymamy w przybliżeniu jednakowe jej wartości, to możemy stwierdzić, że reakcja jest rzeczywiście pierwszego rzędu. Jeśli nic, to ponawiamy obliczenia korzystając z równania scałkowancgo dla drugiego rzędu. Procedurę tę powtarzamy, aż dane doświadczalne dadzą się dopasować do równania określonego rzędu. Odmianą tej metody jest metoda graficzna. Scalkowanc równania kinetyczne można przedstawić w postaci linii prostej w odpowiednim układzie współrzędnych :

0    rząd c = c₀ - k • t

1    rząd ln c = ln c₀ - k ■ ł

2    rząd - = — + k -1

^c

, .1 1 , ,

3    rząd — = —- + 2 k • t

^{c c}o

Kreślimy zależności c = f(t), ln c = f(t)= f(t).-^- = f(t) i badamy, dla którego

^c    c

układu współrzędnych dane doświadczalne najlepiej pasują do linii prostej.

■ Metoda różniczkowa van’t Hoffa. (idy stężenia początkowe wszystkich reagentów są jednakowe, to :

(idy zmierzymy szybkość reakcji dla dwu różnych stężeń subslratu, to rząd reakcji mo żerny znaleźć z równania :

i ^vj

ln *

r =

_

ln'²