453 [1024x768]

ILOŚCIOWY OPIS SZYBKOŚCI REAKCJI CHEMICZNYCH

Po scałkowaniu tego równania kinetycznego otrzymujemy

ln = (*,+*_,)/    (6.23)

gdzie z = Jc,fl/(/r, +/c_i). Stosunek k_Jk_t = K, gdzie K jest stałą równowagi reakcji chemicznej. Jeżeli znamy stałą szybkości reakcji w prawo, oraz stałą równowagi, wówczas łatwo znajdziemy stałą szybkości reakcji odwrotnej.

Nawet dla prostej reakcji odwrotnej drugiego rzędu równania kinetyczne stają się bardzo skomplikowane.

B

Reakcje typu ^A\_c nazywamy równoległymi. Jeżeli obie są pierwszego ró^oległz rzędu, wówczas równanie kinetyczne można przedstawić w postaci

= k,(a-x)+k₂{a-x)    (6.24)

gdzie x oznacza ubytek stężenia substratu (sumę stężeń produktów). Wobec tego

i£- = (*,+*,)(<>-*)    («5)

A po scałkowaniu otrzymujemy wyrażenie

In - (*, +k₂)t    (6.26)

które jest zupełnie analogiczne do równania (6.5), z tym, że k —    +k₂.

Sumaryczna szybkość reakcji jest zwykle uwarunkowana jedną z dwu równoległych reakcji jeżeli Ar, P k₂ lub Ar, k₂.

W praktyce, gdy jedna z reakcji jest niepożądana, istnieje możliwość jej wyeliminowania przez dobór odpowiedniego katalizatora i warunków prowadzenia procesu.

Jeżeli produkt reakcji staje się substratem dla dalszej reakcji a stałe szybkości są porównywalne, mówimy o reakcjach następczych (konsekutywnych). iuakcje Reakcje te są ważne w biologii, gdyż każdy proces syntezy związków wielko- ^NAST^^PCZE cząsteczkowych, a zwłaszcza o uporządkowanych elementach budowy, np. łańcucha polipeptydowego czy kwasu nukleinowego jest długim łańcuchem reakcji następczych. Analiza ilościowa takich reakcji jest dość skomplikowana. Rozważmy dla prostoty proces złożony z dwu reakcji następczych jednocząsteczkowych typu

A-^B-^C

(«-*) (Jf-y) y

przy czym : a—x, x—y,y oznaczają aktualne stężenia reagentów A, B, C; nato-