451 [1024x768]

461

ILOŚCIOWY OPIS SZYBKOŚCI REAKCJI CHEMICZNYCH

wszystkie reakcje są dwukierunkowe, dążą do osiągnięcia równowagi termodynamicznej, w której z punktu widzenia kinetycznego szybkości reakcji w obu kierunkach się zrównują. Efektywna szybkość reakcji mierzona w znacznym zaawansowaniu procesu jest wielkością wypadkową z procesu przebiegającego od substratów do produktów i procesu odwrotnego.

Jeżeli wykreślimy doświadczalnie stwierdzoną zależność stężenia substratu lub produktu od czasu, to szybkość reakcji, jako pochodna stężenia względem czasu, może być określona z nachylenia stycznej względem znalezionej krzywej

w punkcie dla danego czasu / (rys. 6.1). W przypadku, gdy chcemy określić szybkość początkową reakcji wówczas styczna musi być poprowadzona dla / = 0.

Szybkość reakcji dla / = 0 wynosi

v - kaT    (6.18)

gdzie: a — stężenie początkowe substratu, a n — rząd reakcji względem tego substratu. Porównajmy teraz szybkości początkowe reakcji dla dwu różnych stężeń początkowych a, i a₂

u, = Ara"; v₂ — AraJ

Po zlogarytmowaniu

logt’i = logAr+nloga,; logv₂ = logAr+/iloga₂    (6.19)

skąd

logv, -logtij = n(loga, -loga₂)    (6.20)

i ostatecznie

(6.21)

log — log — / «2