459
ILOŚCIOWY OPIS SZYBKOŚCI REAKCJI CHEMICZNYCH
teczek substratu (lub gdy stężenia dwóch substratów są jednakowe) można zapisać w postaci
Po scałkowaniu otrzymujemy
= kt (6.8)
c0c
Jeżeli weźmiemy bardziej ogólny przypadek reakcji drugiego rzędu wówczas równanie kinetyczne ma postać
- k(a-x)(b-x) (6.9)
gdzie: a i b — stężenia początkowe substratów, a ,y — stężenie aktualne produktu. Scałkowana (metodą rozkładu na ułamki proste) postać tego równania jest następująca:
I
a—b
In
b(a-x)
a{b-x)
kt
W przypadku reakcji trzeciego rzędu, kiedy bierze udział w reakcji tylko jeden substrat, lub gdy stężenia substratów są jednakowe, równanie kinetyczne ma postać
-dc
dr
kc>
które po scałkowaniu przechodzi w
ci-cl 2c2 • cg
kt
Przykładem reakcji tizeciego rzędu może być reakcja
2 NO + Cl, = 2NOCI
której szybkość przedstawimy równaniem
A[NO]2(CI2]
— d[NO] di
Jeżeli stężenie NO oznaczyć przez a% a Cl2 przez b, to równanie można przepisać w nieco innej formie
ćx
dt
k(a-2.\-)2(b—x)
(6.13)