Jest tu jednak pewien haczyk: kiedy knblefy zachowywały *»C w *P"*óh rtereotypowo męski — * wyłączeniem tradycyjnie kobiecych zachowali — dzah spośród wszystkich najmniej sym^aiił. podobnie, kiedy mę^czyńa zachowywali sic tylko w sposdh stereotypowo kobiecy, uznnwuno ich za gorzej przy stosowanych ni* kobiety, ktdre przejawiały dokładnie te same zachowania Wynikai stąd. jak sic zdaje, następująca wskazówka: wy stepowanie ta danej jednostki zachowań przypisywanych zwykle płci cnlmiennej mo/e byd nkccp-towane. jeśli stara sic ona zrdwnowaźyd je zachowaniami uważanymi za stosowne dla jej płci. Wracając do naszego przy kłosiu, pomysł kobiety, by zostać kierowcą cie^ardwkt. wywołałby prawdopodohnie mniej ironicznych uwag. gdyby hyla ona lak Ze znakomitą kucharką, krawcową czy halelwcą Podobnie mężczyzna, ktdry decyduje sic pozostać w domu. zajmowad dziećmi, mógłby spotkać sic z większą aprobatą społeczną, gdyby był tez mistrzem wędkarskim lub zdolnym mechanikiem.
Kształtowanie przez społeczeństwo i socjalizacja) ról związanych z płcią ma wiele istotnych konsekwencji. W ferii ekspery mentów przeprowadzonych w końcu lat sześćdziesiątych i na początku siedemdziesiątych. Martina Homer*1 stwierdziła, ze kobiety w rzeczywistości «>baw aają sic sukcesu, zwłaszcza gdy zdaje sic on nie odpowiadać oczekiwaniom wynikającym z ich roli. Kiedy w jej badaniach proszono studentki. b> napijały opow iadanie o ..Annie, która znalazła sic na pierwszym miejscu w swej grupie na uczelni medycznej", zwykle opisyw ał> one przyszłość Anny jako nieszczęśliwą, a bohaterka albo starała sic zminimalizować swe osiągnięcia, albo cierpiała z powodu negatywnych następstw swego sukcesu. Jest interesujące, i* w późniejszych eksperymentach ** wykazano, że to samo zjaw isko występuję u mężczyzn — jeśli odnoszą sukces w mecradycyjnym otoczeniu. Mianow icie mężczyźni, którym powiedziano. *e .John był na pierwszym miejscu w swojej klasie w szkole pielęgniankief. przewidywali bardziej negatywne następstwa niż kobiety, którym powiedziano, że .Anna była na pierwszym miejscu w swojej klasie w szkole pielęgniarskiej” Tak więc zjawisko Jęku przed sukcesem" jest podobne do zjawiska ..podatności na perswazję**: zarówno mężczyźni, jak a kobiety przejawiają zachowania świadczące o jego występowaniu — a kiedy i w jaki sposób, to zaleZy od sytuacji.
Myilę- żc można z tego wyciągnąć dwa ważne wnioski. Po pierwsze, chociaż mogą istnieć pewne różnice między zachowaniem kobiet i mężczyzn, to j***"»fc wiele z tych różnic wynika z odmienności sytuacji, w jakich kobiety i mężczyźni mac znajdują. Ma przykład początkowo może się wydawać. He kobiety są podatniejsze na perswazje lub że bardziej obawiają się sukcesu, ponieważ ocenia się je według męskich reguł gry. Jeśli jednak mężczyzn ocenia uę według reguł kobiecych, to właśnie oni wydają sic hardziej podatni m sugestię, bardziej boją sic sukcesu itp. Co więcej, nawet wtedy, gdy mężczyźni t kobiety zachowują sic tak sauno, bardzo często są oceniani według odmiennych 300 norm. Na przykład przekonaliśmy sic Ju* wcześniej, że gdy kobieta osiągnie
•e gfc io zwykle ciężkiej pracy lub szczęściu. podczas gdy przypisuje *ie jego zdoloofcion. Zanim więc dojdziemy do pkć jest gon/a od drogiej, rnmimy Manraiie rozpatrzyć P występuje dane zachowanie, oraz zbadać, czy przy ocenianiu i kobiet nie stosuje się podwójnych norm Przypomnij l/Z$4 Aronsooa: ludzie, którzy postępują anormalnie, niekomccz* ^jęócanii Podobnie ludzie, którzy coś robią gorzej, niekomccz-
#>£,* uświadomić sobie, że my wszyscy - mężczyźni, * j!eftdfcmaelŁ Mu«yni- Latynosi. Azjaci, biali, bogaci, ubodzy.
i^tefoseksualiści - jesteśmy ofiarami stereotypowych lól Mni ograniczenia. Byłoby naiwnością nie dostrzegać oczywistego wektótf role są bard/icj ograniczające i niekorzystne dla rozwoju ^ ^ neto n'* 'nnc‘ ^na^/e h> ,oby Ie* nierozsądnie nie zdawać sobie it wysiłki jednej grupy dążącej do uwolnienia się z więzów 1 ^(ónio przynoszą korzyść nam wszystkim. Gdy uczymy się u iaaej osoby zachowanie nie przewidziane jej rolą. wtedy również jp# niezgodne z rolą będzie akceptowane w coraz większym U# mogli bardziej swobodnie realizować nasze potencjalne
0&&0'
możliwości istot ludzkich.
(Olę w podtrzymywaniu uprzedzeń odgrywają środki masowego przekazu, gazety informował) zwykle o przynależności rasowej przestępcy,
^ ge był on białym, nigdy natomiast nie troszczyły się o podanie rasy jeśli zdarzyło się. że był nim człowiek biały. Niewątpliwie przyczyniło ^ w do zniekształconego obrazu liczby przestępstw popełnianych przez jodowych". Dopóki Bill Cosby i Michael Jordan nie utorowali drogi innym, odko można było zobaczyć czarną twarz w telewizji w jakiejś niestereotypowej ri hib w reklamach handlowych. Gdy udział Murzynów ograniczał się do okich ióL jak postaci w serialu Amos i Amfy czy też piosenkarz śpiewający i tańczący w widowisku rcwiowym, umacniało to skutecznie stereotyp, że Munyni ą głupi, niezaradni, leniwi i obdarzeni wrodzonym poczuciem rytmu.
W ciągu ostatnich dwudziestu lat sytuacja zmieniła się - ale jak bardzo? hor* pod uwagę ogromną popularność, jaką w lalach osiemdziesiątych XX •ieku cieszył się w Stanach Zjednoczonych pionierski serial „Bill Cosby ^°* • > także pełną wdzięku wszechobecność takich idoli kulturowych jak OpnhWinfiey i Michael Jordan, miałoby się ochotę przyjąć, że były to zmiany ^bloe. Chociaż jednak w ostatnich larach Afro-Amerykanie rzeczywiście ^*ul> się częściej w środkach masowego przekazu (reklamując różne 301