Fot. JOzef KOZAK
Zawsze starałem się zaszczepić miłość do lasu i własnym dzieciom, i moim uczniom. Podczas częstych przejażdżek rowerowych po lesie przybliżałem im ekosystem lasu. Szczególna uwagę zwracałem na ich zachowanie w kontakcie z przyrodą. Pokazywałem wysypiska i potępiałem tych. którzy zdewastowali naturę kupą butelek, opakowań plastikowych, puszek. szmat, pojemników po różnych płynach. aerozolach i wieloma innymi odpadami.
Dziwi obojętność nadleśnictw i samorządów lokalnych, na których terenach spotykamy takie wysypiska. Ich ilość wcale nie maleje, a wręcz przeciwnie, pojawiają się nowe, w innych miejscach. Dlatego należy szybko i skutecznie działać, ażeby zlikwidować takie wysypiska. Już od kilku lat w naszym kraju udaje się akcja Sprzątania Świata. Jednak ten jeden dzień w roku nieprędko zmieni naszą świadomość na proekologiczną i estetyczną. Mamy na to zbyt wiele dowodów. Chcąc zmienić tę sytuację opracowałem projekt „Razem z lasem". Jego głównym celem jest podjęcie działań, które spowodują zlikwidowanie w lasach miejsc zanieczyszczonych i przyczynią się do rozbudzenia postaw i zachowań ekologicznych społeczności lokalnych.
1 Zlikwidowanie dzikich wysypisk śmieci w lasach na terenie gminy.
2 Rekultywacja miejsc powysypisko-wych.
3 Wytyczenie tras rowerowych.
4 Wyznaczenie rowerowej ścieżki dydaktycznej dla potrzeb szkół z terenu gminy oraz dla turystów.
5 Propagowanie sportu i rekreacji wśród mieszkańców wsi i małych miejscowości.
6 Rozbudzenie postaw proekologicznych wśród młodzieży i mieszkańców gminy.
Zakładam, że projekt może być realizowany przez szkoły całego kraju w trakcie roku szkolnego lub podczas wakacji. Projekt jest interdyscyplinarny. Zaangażowani w jego realizację będą nauczyciele biologii, geografii i wychowania fizycznego. Będą nas też wspierać eksperci z dziedziny ekologii i ochrony środowiska z urzędów gmin.
Spotkanie z samorządem lokalnym
Młodzież przedstawia założenia i cele projektu władzom lokalnym (najlepiej podczas sesji samorządu z udziałem przedstawicieli właściwego nadleśnictwa). Oczekujemy, że projekt uzyska akceptację radnych, deklarację współpracy i wsparcia finansowego, pomocy w usuwaniu śmieci i zagospodarowaniu tych miejsc, a także popularyzację tras rowerowych w środowisku lokalnym.
Następnie przygotowujemy szeroko zakrojoną akcję plakatową, informującą o naszych przedsięwzięciach. Wspólnie z przedstawicielem nadleśnictwa ustalamy obszary leśne, na których zamierzamy zlokalizować i zlikwidować wysypane śmieci. Dzielimy obszar między kilka grup uczniowskich. Opiekunami grup będą nauczyciele.
Przygotowania
Praca w terenie
Na mapy nanosimy miejsca dzikich wysypisk. Robimy zdjęcia, które wykorzystamy przy tworzeniu gazetki. Określamy wielkość wysypiska i rodzaj śmieci. Wstępnie szkicujemy przyszłe trasy rowerowe. Spotykamy się z leśniczym, który przybliży młodzieży ekologię lasu.
Praca w szkole
Dysponując materiałem z zajęć i prac terenowych młodzież przygotowuje gazetkę, obrazującą miejsca wysypisk i planowane trasy rowerowe. Ustalamy sposób prezentacji wyników dotychczasowych prac. z którymi zapoznamy w ładze gminy.
Spotkanie z władzami gminy
Zapoznajemy władze gminy z wykonywanymi pracami. Wspólnie ustalamy dalsze kroki związane z usuwaniem śmieci z lasu (sprzęt i w>ywóz śmieci zapewnia gmina i nadleśnictwo, załadunek odbywa się z pomocą młodzieży - po wcześniejszym uzgodnieniu tego z rodzicami). Prezentujemy również propozycje przebiegu tras rowerowych. Zwrócimy się też do policji z prośbą o opinię na temat bezpieczeństwa dojazdu i ruchu rowerowego na zaproponowanych trasach.
Praca w terenie
Po wykonaniu prac likwidujących wysypiska, wspólnie z leśniczym przystępujemy do dalszych działań związanych z rekultywacją i zagospodarowaniem tych miejsc. Wykonujemy zdjęcia, które zilustrują efekty naszej pracy. Oznaczamy trasy rowerowe. Na mapę nanosimy przebieg tras rowerowych z uwzględnieniem stanowisk dydaktycznych, które mogą wykorzystywać nauczyciele organizując w' przyszłości zajęcia z młodzieżą.
Prace w szkole
Przygotowanie do podsumowania realizacji projektu, budowa makiety i przygotowanie mapy dla przyszłych użytkowników tras rowerowych. Opracowanie i wydanie raportu z realizacji projektu.
Uroczystość szkolna
V
Prezentacja efektów' projektu szkole z udziałem radnych, rodziców, leśniczych i pozostałych osób zaangażowanych w' jego realizację. Relacje młodzieży z przebiegu poszczególnych etapów, wystawa gazetek obrazujących wyniki prac i efekty projektu. Prezentacja makiety i map tras row'erow'ych z zaznaczeniem miejsc, które zostały przy-wTÓcone naturze. Na zakończenie wszyscy uczestnicy otrzymują zaproszenia na uroczyste otwarcie i przejazd trasami rowerowymi, na których oczekują ich liczne atrakcje przygotowane przez młodzież.
Następnie młodzież składa raport wła-dzom gminy, nadleśnictwa i dyrektorowi szkoły.
W uroczystości tej należy przewidzieć udział lokalnych mediów.
j
Świadomie nie starałem się rozpracować szczegółowa planu realizacji wykonywalnych zadań, terminów, wskazywać osoby odpowiedzialne, gdyż uważam, że to będzie należeć w przyszłości do inwencji realizatorów tego pomysłu.
Mam nadzieję, że projekt ten wpłynie na świadomość proekologiczną nas wszystkich. □
4 - AURA 9/2000