Bilinkiewicz 2

W Prrrkiatria

Uczenie i zapobieganie M/J

Leczenie i zapobieganie

Przyjmuje .się powszechnie, że psychoterapii! jest podstawowy metody leczenia nerwic, Lekarz w swojej codziennej praktyce stale spotyka sit,' / pacjenta* / objawami nctw icowymi i musi umieć im pomóc. Dlatego też nic mniej ważna niż jego wiedza teoretyczna jest umiejętność wywierania psychoterapeutycznego wpływu na pacjenta. Aby to osiągnąć. lekarz musi porozumieć się z pucjcntero, zaspokoić jego oczekiwania oraz potrzeby uzyskania wsparcia i infoimacji Niezbędne jest więc przekazanie pacjentowi, że się go rozumie, wc/.uwa w jego cierpieniu i dręczące go obawy oraz wątpliwości, że się chce i potrafi mu pomóc, że jest się zaangażowanym w jego sprawy.

Gdy wymienione warunki są spełnione, wówczas stosowanie psychologic/nydi oddziały wań w ramach relacji lekarz - pacjent staje się najważniejszym czynnikiem leczenia. Samo wzbudzenie i umocnienie nadziei na wyleczenie, winy w możliwość uzyskania pomocy i ulgi przyczynia się do wystąpienia korzystnych zmian w stanie emocjonalnym pacjenta, a co za tym idzie — w stanie jego czynności nerwowo-psychic/nych i narządów wewnętrznych. Ta poprawa samopoczucia jc-a określana mianem ..efekt placebo" i jest wynikiem działania nieswoistych czynników leczniczych.

W wielu przypadkach ..efekt placebo" stanowi istotny pomoc dla pacjealói z reakcjami nerwicowymi, ponieważ ułatwia im samodzielne radzenie sobie, przyczyniając uę w ten sposób do ustąpienia dolegliwości i powrotu do równowagi.

Jednakże u większości pacjentów z nerwicami psychoterapię należy stosować w sposób świadomy i planowy, wykorzystując systematyczne oddziaływanie a pomocą wypowiedzi słownych, komunikatów nicsłownych i własnego zachowani: W psychoterapii indywidualnej (diadycznej) decydującą rolę odgrywa intensywni więź emocjonalna; powslująca i rozwijająca się między pacjentem i IckarwB w przebiegu leczenia. Stąd ogromne znaczenie osobowości terapeuty, jego umiejętności fachowych, wiedzy zawodowej, walorów moralnych, zdolności do lamitiniluj i samokontroli

W zależności od celów, które określa lekarz, psychoterapię ogólnie matm podzielić na podtrzymują i rcMrukturali/ującą. Wspólnymi jednak ccŁua dotowania tych odmian są:

ll zro/unucnic i akceptacja przez pacjenta założenia, że jego rabur/cau i objawy mają uwarunkowania psychogenne:

2l uuuuęcif. w murę możliwości, przyczyn wyzwalających i unrtlągjd zaburzenia.

3l stworzenie najkorzystniejszych warunków współdziałania terapeuty i pacjca-ta, min. przez uwzględnienie w wyborze stosowanych metod i Kełun oddziaływonu u»olv«wmci pacjenta i charakteru jego problemów,

41 (wpraw* samopoczuciu pacjenta oraz. jego fizycznego i społeczncgu lwi cjommama

Celem piiychoierupll podtrzy mującej, która jest stosowuiu prowa/ntr w tur nktwie psychiatrycznym ambulatoryjnym, kryzysowym i oddziałach uwum*

p\di jest zmiana stosunku pacjenta do dolegliwości i cierpień, zwiększenie jego tolerancji na trudne sytuacje i hanj/iej skuteczne sposoby radzenia sobie z nimi, modyfikucja jego sposobów postrzegania, przeżywania i reagowaniu, ukształtowania innej postawy wobec uwarunkowań i kon*ekwcncji swoich żabur/eń. niekiedy i wobec życiu. Jest ona wskazana u dwóch odmiennych grup.

Chorzy w pierwszej grupie charakteryzują się pozytywnym doświadczeniami * rozwiązywaniu złożonych problemów i umiejętnościami w radzeniu sobie ł trudnymi sytuacjami, wykazują zespół cech, które stanowią o „dobrych rezerwach", dążą do leczenia psychoterapią: początek ich zaburzeń był nagły i wiązał się /uistnicniem sytuacji urazowej, z przeżyciem „kryzysu" życiowego.

Chorzy z drugiej grupy znąjdują się w sytuacjach, które trudno zmienić, rokowanie przedstawia się niekorzystnie ze względu na długotrwało*. po»tać zaburzeń, podeszły wiek, znaczny wsjiółudziai chorób somatycznych lub zmian organicznych w o.u.n., małą zdolność do psychologicznej refleksji, długi okres nosowania biologicznych metod leczenia.

Wspólne dla pacjentów tych dwóch grup jest ich samopoczucie — najczęściej są napięci, pełni obaw i niepokoju, nieszczęśliwi, bezradni, niekiedy zrezygnowani i poddający się. Dlatego też przede wszystkim potrzebują wsparciu. Lekarz początkowo podczas rozmów, które trwają od 30 do 50 minut i odbywają się I -3 razy tygodniowo przez okres od kilku dni do 2-3 miesięcy, umożliwia mówienie osobie, swoich dolegliwościach, obawach i uczuciach, ułatwia wypowiedzenie się o najbardziej trudnych, przykrych i intymnych stronach swojego życia.

Chory ma możność podzielenia się swoimi zmartwieniami. kłopotami. pmży • ciami. niejednokrotnie może sobie sprawić po raz pierwszy ulgę mówiąc

0    wszystkim, widząc u lekarza zainteresowanie, chęć zmamienia i udzie lenta pomocy, brak dezaprobaty lub oceny. Lekarz jest aktywny w mimowie, niekiedy Binet dyrektywny, udziela informacji, skupia się głównie na aktualnych sprawach

1    sytuacjach, wyjaśnia i tłumaczy, uspokaja, zachęca i przekonuje- wykazuje na osiągnięcia i postępy, niekiedy udziela rad i wskazówek, pobudza do aktywno*!. do wyrażania swoich uczuć, do prób nowych rozw iązań. Często stosuje również pośrednią i bezpośrednią sugestię, niekiedy po podaniu Icków (np. dożylne wstrzyknięcie preparatu Amytall.

W niektórych przypadkach (psychogenne zaburzenia świadomowi. c/iuinwo-mchowe zaburzenia histeryczne) można np. /iistoSować bodziec bok*wy tup. prąd landyczny), dźwiękowy, cieplny itp.. z jednoczesną eacfgic/ną sugestią * łowną.

'V innych przypadkach sugestia słowna może być wypowiedziana w stanic czuwaniu pacjenta przy jednoczesny m podaniu placet**, w jeszcze innych może być najbardziej skuteczna wówczas, gdy jot prąci iztni ptcjonm w imn fcipnozy.

W rękach doświadczonego nipHualruhcga icrapcuiy ku>r> /daje \»<b«e ipriwę / możliwości, ograniczeń i niebezpieczeństw tej Metod), może OM hyc duiecziiyiii szudkiem pomocniczym w Icc/cmu np inuoosympłOBiałycznych ntwua histerycznych, zaburzeń wegeiatywnych. zaburrtd uw lip Oznacza to.» a pmcą hipnozy u niektórych chorych można uzyskać ustąpienie objawów,

• nnych — znaczne odprężenie i potrawę somopoczncm Ol) ouągnięcM wyników kuniujdi nie jot niezbędne *y*dne głębokiego ■tam hipnotycznego l.iTwah hipnozą powmnn zawsze byc nzapehnuna,Meynu •"tiulami jus cMerapeutyczny ml i stosowane nłc/hyi długo ze względu na