Bilinkiewicz9

■

533 Fsrckuuna

£Mt pme wabmii nastroju w kierunku jego wzmożenia albo obniżenia. C. sunowi fOC^Ml. eoMMMWH. zdaniem konstytucjonalistów. poprze/. -* cydoidię do eykłofroń (etyk choroby afektywnej).

chara ha psychosomatyczna: papa schor/cn obejmowana zbiorczym termin em eh. psydw-wnut>vxnc. w których ctiopatogcnczic dowiedziono znaczącej roli czynnika psychołogicz-nego. głównie emocjonalnego (nieprawidłowa transfoniuicja lęku), powodującego objny psychofizjologiczne (dawniejsze nieprawidłowe określenia: nerwice wegetatywne, n. runą. dowe). bófe doprowadzają ostatecznie do organicznych uszkodzeń narządów i tkanek. Skłonność do eh. psychnsoniaiycznych ma być. zdaniem większości autorów, (terminowana min określonymi cechami osobowości oraz typem metabolicznego raodrfc reagowania tu stn» Na liście chorób psychosomatycznych znajdują się min.: choroby dróg oddechowych (dychawica oskrzelowa), chorohy serca i naczyń (choroba wieńcowa, zawał mięśnia sercowego), nadciśnienie samoistne, judłowstręt psychiczny i inne ulwzena odżywiania się. choroby żołądka i jelit (np. choroba wrzodowa żołądka i dwunastak) j. biegunki i apuni. wizod/jejące zapalenie jelita grubego, choroby wcwnątizwydndnicre (np. nadczynność' tarczycy), niektóre choroby alergiczne (np. choroby skóry przebiegające z pokrzywką, wypryskiem i świądem). siany bólowe (np. bóle głowy migreniczne). nkktoc zaburzenia ginekologiczne.

choroba psychiczna; termin zbiorczy obejmujący wszelkie /alNirzcnia psychiczne, tj. nerwice (chyba niesłusznie), psychozy, zespoły psychoorguniczne. i zaburzenia osobom<► tai (durakiem) W węższym znaczeniu dtp. jest synonimem psychozy. Jest to zaborm* psychiczne w znacznym stopniu ograniczające wgląd, czyli poczucie choroby, zdolmóć radzenia sobie zc zwykłymi wymaganiami życia lub utrzymania właściwego kontaktu z rzeczywistością. Obraz kliniczny psychozy charakteryzuje się jakościowymi /inhrcai chorobliwymi w zakresie myślenia, intelektu, świadomości, postrzegania, uczuć, napęd) psychoruchowego i innych funkcji psychicznych, prowadzącymi niekiedy do znacznych zaburzeń rachowania w środowisku społecznym.

dttklum inltmle: czyn karalny, stanowiący jak gdyby pierwszy objaw choroby psychic/ocj. najczęściej psychozy schizofrenicznej.

delirium -:> majaczenie, jedna z psychoz / jakościowymi zaburzeniami świadomości W zależności od czynnika etiologicznego rozróżniamy: d. alcohotinm, syn. drlińm trrmnu, d ufa /«»■«. d. frbńlt. d. lOiltuin itd.

drmenrja ■ otępienie

Jtmrntia prateet, dawniej używany termin przed wprowadzeniem określenia schurfirwn

depersonalizacja. depeniwlimilo, objaw oznaczający poczucie obcości samego wcbie dany nim datkami uskarżają się. że ich osobowość zmieniła się. że nic poznają .>» ucbic 0. w nerwicach. w ropniach deprewyjoych. a mgHmet w psychozach schizofrenicznych

dertulizacjn. fawłuaUo. pukgo na wrażemu, że otaczający iwtut i cola rreczywttftfc •legł) r-rnf- Występuje napadowi> w niektórych poaaciach padaczki (napady dom* zacyjnel, w depresjach, ale najczęściej w piycho/Młi schizofrenicznych łącznic / obj* wcm -» dopcrstualiucji

denim ląc. Jtmmm. syn. myikmc dcreistyc/nc. jmłega na nwlic/ciim »* z 'c-lumi ftyciit codziennego. na życzeniowej (kawynucznei) owote rzeczywistości, a w P**.r

Słownik terminologicyiy 533

psychoz na urojeniowym widzeniu i przekształcaniu rzeczywistości. W schizofrenii występuje często łącznie z. ~> autyzmem.

deterłor.icja psychiczna, deirrioratto merualn: wyraża obniżenie sprawności intelektualnej i uczuciowości wyżsrej (jako synonim degradacji psychicznej) w zespołach psychoorganic/-nych. Niektórzy używają terminu dla określenia zubożenia osobowości u chorych na schizofrenię, zwłaszcza przewlekłą.

diisociatio —» rozkojarzenie.

drgawki histeryczne; objaw towarzyszący dużemu napadowi histerycznemu, inożc przypominać d. padaczkowe, często bywa przejawem tzw. małego napadu histerycznego, który poza d. polega na występowaniu min. napadów śmiechu lub płaczu, zadyszki. nagiego zamcwidzrnia lob ogłuchnięcia itp. Niekiedy odróżnienie d.h. od prawdziwego napadu padaczkowego może sprawiać trudności. 0 rozpoznaniu decyduje całokształt obrazu klinicznego, wywiad, wyniki badań dodatkowych. D.h. mają przede wszystkim bezpośredni związek r czynnikiem reaktywnym a więc tą psychogenne

dypsomunia. syn. okresowe opilstwo. Termin dzisiaj raczej nic używany. W klasycznym rozumieniu d. traktowana była jako samodzielna jednostka nozoiogiczna. której jedynym objawem (monotnama) było impulsywne, ekscesywne picie alkoholu. Okresowość nadużywana alkoholu może mieć różne przyczyny, np. choroba afekty wua. okresowe taortnen objawów schizofrenii, endogenne zmiany nastroju u chorych na padK/kę itp.

dysforia dyiphorur. zaburzenia nastroju będące przeciwieństwem -* euforii, polegające na występowaniu złego samopoczucia, ciągłego niezadowolenia, poczucia ih-komfortu, rozdrażnienia, zr/ędłiwości. Objaw może występować napadowe u chorych na padaczkę —» napady dystymic/nc. okresowo u chorych z objawami psydioorgunie/nymi. charakteropatii, niekiedy w psychozach schizofrenicznych.

dyslrfcsja = duzc trudności w opanowywaniu umiejętności czytania np u il/ieci. często występuje łącznie z zaburzeniami w pisaniu (dysortoerafia).

dystnorfufubla. <lv*imirjihophobia. Termin jest nieco mylący, gdyi przeważnie nu* chod/i o fobię, a o przekonanie (urojeniowe). iż własne ciało lub jego część, np twarz, uległy ■ickorzystnej zmianie. D. u chorych z nerwicą —ęcra ■ racczywdac durakier lęka pr/cd zniekształceniami fizycznymi. Poprawnie dysmeriagneuja.

liysolucja. lac. duwłnńo; lennui wprowadzony pracz kUwt. ozanu sąterj pnwi wierni »o ewolucji i rodużmeme współdmh—a Nmjdi młnr pydnrajdt pnwiąra-nyvh zc sobą hieniIVhicziue. stosow nie do osobnic/oj ewolucji

djMymla. ihiMinnu, oznacza stan dajroyjB) uwaronk.-wwny czynnikami j»ychn*ę*4rt<-iiynti, trwającymi dłuższy czas; określa w knokutrwalą oainj nastroju lypu ikpnjja* -dysJurycznrgu Może wymępowne nąiik— u chorych aa jate rt| -• aspady dywy-driusi • upojenie alkoholowe

Wini myśli frant ócho de b pmwńr iu*wj onuła dmhuujii hft pjdirtsydi powicu/aimi na glos myili tul