Budzet UE (5)

0

Zasady finansowania integracji - struktura budżetu Unii Europejskiej

tym debata dotyczy głównie uszczegółowienia wydatków na poszczególne polityki unijne. Jest wiele sposobów prezentowania unijnych wydatków, dzieląc je na obowiązkowe i nieobowiązkowe lub na podstawie instytucji upoważnionych do ich wydatkowania, ale najpopularniejsze jest przedstawienie zgodnie z układem rozdziałów' w budżecie. Środki przewidziane w budżecie muszą być wydane w ciągu roku.

4.1.    Rozdział 1 - Wydatki rolne

Wydatki na rolnictwo kształtują się na poziomie 40 - 42 mld euro rocznie¹⁰, co stanowi ok. 45% wszystkich wydatków z budżetu UE. Zdecydowana większość pieniędzy, bo ok. 38 mld. Euro, wydawana jest na realizację Wspólnej Polityki Rolnej, reszta przeznaczona jest na finansowanie rozwoju obszarów wiejskich. W ramach WPR główne wydatki nastawione są na regulację rynku rolnego poprzez dopłaty bezpośrednie dla rolników’, dopłaty do eksportu produktów rolnych do krajów-trzecich itp. Są to bezpośrednie wypłaty dla rolników związane z rodzajem ich działalności, oczywiście na podstawie udokumentowanej wielkości produkcji. Od 1988 roku w' tamtego rozdziału wspomagana finansowo jest również deprecjacja nowo tworzonych zapasów oraz połowa kosztów związanych z programem odłogowania ziemi rolnej. Z tego rozdziału finansowane są również wydatki na wsparcie działań mających na celu ograniczenie kosztów funkcjonowania WPR poprzez redukcję cen podstawowych produktów rolnych, zbliżając je do cen światowych oraz większe wsparcie działań mających na celu ograniczenie wielkości produkcji rolnej. Doprowadziło to do znacznego zmniejszenia udziału wydatków' z tego rozdziału w stosunku do wielkości budżetu^{1 2}.

4.2.    Rozdział 2 - Działania strukturalne

W tym rozdziale zagwarantowane są środki na finansowanie dwóch dużych funduszów unijnych: Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności. Jest to drugi pod względem wielkości rozdział w' budżecie Unii, a wysokość alokowanych tam środków wynosi ok. 30 mld euro rocznie, co stanowi ok. 30% wydatków Unii Europejskiej. W przeciwieństwie do wydatków na rolnictwo, aby móc skorzystać z tych środków państwa członkowskie muszą przedstawić właściwe programy ich wykorzystania oraz zapewnić odpowiedni poziom ich współfinansowania. Ponad 90% środków' zaplanow'anvch w tym rozdziale przeznaczona jest na finansowanie Funduszy' Strukturalnych, Strukturalnych, które obejmują trzy' cele wsparcia: Konwergencję, Regionalną konkurencyjność i politykę zatrudnienia oraz Europejską Współpracę Terytorialną. Realizacja tych celów' ma za zadanie wyrównanie poziomu rozwoju w całej Unii Europejskiej. Większość środków przeznaczonych na działanie Funduszy' Strukturalnych (ok. 70%)    alokowane    jest    na    realizację    pierwszego

celu - konwergencji regionów.

Z Funduszu Spójności, który jest dużo mniejszy, finansowane są programy mające na celu poprawę infrastruktury' w państwach członkowskich (np. budowa autostrad) oraz ochronę środowiska (np, budowa oczyszczalni ścieków'). Z funduszu tego korzystają państwa, których PNB per capitajest niższe niż 90% średniej państw’ Unii Europejskiej. Są to m.in. Polska. Fliszpania, Grecja.

4.3. Rozdział 3 - Polityka wewnętrzna

Z tego rozdziału wypłacane są środki na realizację działań mających na celu główmie dokończenie budowy Jednolitego Rynku. Środki przewidziane w tym rozdziale stanowią ok. 7% budżetu (6mld euro). Główne działania finansowane z tego rozdziału to:

•    Programy kontroli produkcji niektórych produktów' rolnych (np. wina, oliwek, jarzym)

•    Tworzenie i rozwój wspólnej polityki transportowej

•    Szkolenia i programy edukacyjne, kulturalne i informacyjne

•    Polityka energetyczna, bezpieczeństwo nuklearne i problematyka środowiska naturalnego

•    Powiększenie zakresu Jednolitego Rynku

•    Poprawienie konkurencyjności przemysłu wspólnotowego poprzez wspieranie badań naukowych i rozwoju technologicznego

1

¹⁰    zgodnie z ustaleniami „Agendy 2000”

2

   z 60% w 1988 do ok. 45% w 2001