Potencjały błonowe I 21
C
RYC. 2-6. Ilustracja zmian pozycji czynników bramnych kanałów jonowych Na+ i K+ w czasie trwania potencjału czynnościowego. {A) Czynniki bramne m i h są otwarte w fazie szybkiej depolaryzacji, umożliwiając napływ jonów Na' do wnętrza komórki. (B) Zamknięcie czynników bramnych h (inaktywacja) zatrzymuje napływ jonów Na' . Otwieranie czynników' bramnych n umożliwia wypływ jonów K+ z komórki i rozpoczyna obniżanie potencjału. (C) W fazie hiperpołaryzacji następczej czynniki bramne n są otwarte, czynniki bramne m są zamknięte, a h są otwarte. Duża przewodność dla jonów K* powoduje hiperpolaryzację komórki.
b, Zależność czynników bramnych od czasu decyduje o odpowiedzi „wszystko albo nic”.
(1) Gdyby czynniki h zamykały się tak szybko, jak otwierają się czynniki m (tzn. gdyby inaktywacja oraz aktywacja kanału Na+ odbywały się w tym samym czasie), jony Na+ nie napływałyby do komórki.
(2) Podobnie gdyby czynniki bramne n otwierały się tak szybko, jak czynniki bramne m (tzn. gdyby aktywacja kanałów Nak oraz K~ odbywała się jednocześnie), nie nastąpiłaby faza szybkiej depolaryzacji potencjału czynnościowego.
c. Okres refrakcji (tzn. czas, w którym komórka jest mniej pobudliwa) jest warunkowany przez zachowanie się czynników bramnych zależnych od potencjału i czasu (ryc. 2-6). Wyróżnia się dwa okresy refrakcji.
(1) Okres refrakcji bezwzględnej. W tym czasie komórka nie może zostać pobudzona ponownie, niezależnie od siły bodźca.
(a) Okres refrakcji bezwzględnej zaczyna się razem z fazą szybkiej depolaryzacji i trwa przez część fazy repolaryzacji.