bullock (24)

Potencjały błonowe 25

(a)    Ubytek mieliny w chorobach demielinizacyjnych, np. w stwardnieniu rozsianym, zwiększa pojemność błony komórkowej, co wywołuje wzrost stałej czasowej.

(b)    Zwiększenie stałej czasowej upośledza przewodzenie potencjałów czynnościowych (zmniejszenie prędkości lub zniesienie przewodzenia) w aksonach czuciowych i ruchowych, wywołując objawy charakterystyczne dla stwardnienia rozsianego, np. podwójne widzenie, niedowłady, mrowienia.

Przypadek

Przed zbliżającym się egzaminem z fizjologii 22-letni student medycyny zgłasza duszność, zawroty głowy, uczucie mrowienia w palcach oraz kurcze mięśni rąk i nóg. Badania laboratoryjne wykazały niską wartość ciśnienia parcjalnego dwutlenku w^ręgla we krwi tętniczej PaC0₂ oraz niski poziom zjonizowanego wapnia w osoczu.

1.    Co jest przyczyną niskiej wartości PaC0₂ oraz niskiego stężenia zjonizowanego wapnia w osoczu?

OMÓWIENIE

Z powodu stresu i zdenerwowania przed egzaminem student hiperwentylował się. Nasilona wentylacja płuc spowodowała obniżenie tętniczego ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla. Spadek tętniczego PaC0₂ spowodował wzrost pH osocza, co z kolei przyczyniło się do związania jonów wapnia przez białka osoczowe i w efekcie spadku ich stężenia w osoczu.

2.    Jaki jest związek pomiędzy kurczami mięśni i parestezjami a niskim poziomem wapnia w osoczu?

OMÓWIENIE

Spadek stężenia zjonizowanego wapnia w osoczu powoduje wzrost pobudliwości neuronów prowadzący do spontanicznej aktywności neuronów czuciowych i motorycznych unerwiających mięśnie szkieletowe. Wzrost aktywności neuronów motorycznych oraz komórek mięśni szkieletowych powoduje skurcze tężcowe mięśni, natomiast wzrost aktywności neuronów czuciowych - parestezje. Pobudliwość błon jest zwiększona, ponieważ obniżone stężenie wapnia powoduje uwrażliwienie kanałów sodowych, które w takiej sytuacji otwierają się przy niższych wartościach potencjału błonowego. Zwiększona wrażliwość (obniżony potencjał progowy) komórek mięśnia sercowego ułatwia powstawania skurczów dodatkowych i arytmii.

3.    Dlaczego obniżony poziom PaC0₂ objawia się zawrotami głowy?

OMÓWIENIE

Opór naczyń mózgowych jest kontrolowany przez PaC0₂. Spadek ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla powoduje skurcz naczyń mózgowych i ograniczenie przepływu krwi przez mózg, co objawia się zawrotami głowy i może doprowadzić do omdlenia [spowodowanego niedotlenieniem mózgu - przyp. tłum.].