52
Rozdział 4 III A
nS
Ć5
15 2,0 2,5 3,0 3,5
długość (obciążenie wstępne) wyrażona za pomocą długości sarkomeru
RYC. 4-11. Zależność między siłą rozwijaną przez mięsień i długością mięśnia w czasie skurczu izotoniczne-go (linia ciągła). Zależność dlugość-napięcie podczas skurczu izometrycznego (linia przerywana) pokazuje maksymalną siłę, jaką mięsień może rozwinąć bez obciążenia. Bierna zależność dlugość-napięcie (linia kropkowana) obrazuje wielkość siły niezbędnej do rozciągnięcia mięśnia w spoczynku. Podczas pobudzenia (punkt A) mięsień wytwarza siłę, ale się nie skraca, dopóki siła nie zrówna się z wielkością obciążenia wtórnego (punkt B). W tym punkcie mięsień skraca się izotonicznie (tzn. siła mięśnia pozostaje stała i równoważy obciążenie wtórne). Jeżeli mięsień skróci się tak, że długość sarkomerów będzie mniejsza niż 2,2 jum, to jego zdolność do wytworzenia siły (na podstawie zależności dlugość-napięcie w warunkach izometrycznych) maleje. Maksymalna siła, jaką mięsień może wytworzyć, ostatecznie jest równa obciążeniu wtórnemu i dodatkowe skrócenie mięśnia nie jest możliwe (punkt Q.
jeżeli nie jest wtórnie obciążony. Maksymalna szybkość skracania odzwierciedla szybkość tworzenia połączeń między mostkami poprzecznymi miozyny a aktyną.
(3) Zakres skracania maleje w miarę wzrostu obciążenia wtórnego (ryc. 4-11).
(a) Skrócenie sarkomerów poniżej 2,2 jim zmniejsza zdolność mięśnia do rozwijania siły.
(b) Przy pewnej długości sarkomerów maksymalna siła skurczu mięśnia staje się mniejsza niż obciążenie wtórne i mięsień przestaje się skracać.
(c) Im większe jest obciążenie wtórne, tym dłuższy jest czas potrzebny na wytworzenie maksymalnej siły skurczu.
MIĘSIEŃ SERCOWY umożliwia skurcz serca i przesunięcie krwi przez układ krążenia.
Budowa. Pomimo to, że mięsień sercowy ma poprzeczne prążkowanie, jego budowa różni się od budowy mięśnia szkieletowego.
1. Włókna mięśnia serca mają pojedyncze jądro i są mniejsze niż włókna mięśni szkieletowych. Ich szerokość wynosi 15-20 pm, długość około 100 jam, a grubość około 5 pm.
2. Kanaliki T w mięśniu sercowym są większe niż w mięśniu szkieletowym i są umieszczone w pobliżu linii Z. SR przylega do kanalika T oraz błony komórkowej.
Sprzężenie elektromechaniczne mięśnia sercowego różni się w istotny sposób od EC mięśnia szkieletowego.