r26

52 Rozdział 2. Nauka relaksu

giem przebywa w takiej grupie przez kilka dni, prowadząc rozmowy (zwykle nie narzuca się z góry żadnego tematu). Psycholog, który w kontaktach z grupą zachowuje się szczerze, stara się zrozumieć uczestników, traktuje ich z uwagą, tworzy klimat wzajemnego zaufania sprzyjający indywidualnemu rozwojowi członków grupy.

Reinhard i Annemarie Tausch udowodnili w wielu badaniach, że kontakt osobisty, do którego dochodzi w grupie, może być dla nauczyciela bardzo owocny. Okazało się na przykład, że nauczyciele, którzy wspólnie z pacjentami poradni uczestniczyli w dwuipółdniowej terapii grupowej, zrobili znaczne postępy w indywidualnym rozwoju, stali się bardziej otwarci, potrafili wyrażać i rozumieć swoje uczucia. „To zdumiewające, że nauczyciele ci zmienili swoje zachowanie, inaczej prowadzili zajęcia. Ich zachowanie oceniano jako empatyczne, bardziej szczere. Byli gotowi do niesienia pomocy i troskliwsi. Należy podkreślić, że w czasie terapii grupowej nie mówili nigdy o swojej pracy; postęp dokonał się w ich osobowości, co z kolei doprowadziło do zmiany ich nastawienia wobec klasy w szkole”¹.

Dbać o siebie i innych

Rozwój indywidualny, jak podkreśla Carl R. Rogers, zmierza w kierunku zwiększonego zainteresowania sobą i innymi: „Ludzie,którzy czują, że są akceptowani, dokonują wyboru określonych wartości nie z dowolnego miejsca na skali... Śmiem przypuszczać, że człowiek postrzegający siebie jako wewnętrznie wolnego osobnika, będzie pielęgnował rzeczywiste wartości, te zaś przeniesie na obiekty, doświadczenia i cele zewnętrzne, które umożliwią zarówno jemu, jak i otoczeniu odpowiedni rozwój, wzrost i życie...²

Według Reinharda Tauscha nauczyciele powinni dbać o siebie, stosując relaks, medytacje, pozytywne wyobrażenia oraz zdrowo się odżywiając. „Relaks jest także istotnym przygotowaniem do pracy w czasie lekcji. Bez fizycznego i umysłowego relaksu oraz dobrego samopoczucia nikt nie potrafi codziennie prowadzić zajęć, stale wczuwając się w przeżycia uczniów, traktując ich z uwagą, troskliwością i szczerością. Aspy i Roebuck stwierdzają; „nauczyciele charakteryzujący się dużą zdolnością empatii, ciepłem i szczerością w kontaktach z uczniami w znacznie mniejszym stopniu uskarżają się na fizyczne i duchowe napięcia. Właśnie jeżeli chcemy uczyć bez wywierania nacisku, bez psychicznego gwałtu, potrzebujemy duchowo-fizycznych sil i dobrego samopoczucia”³.

1

   Por. bardziej wyczerpująco na ten temat. Vester 1978; Schlottke/Wahl 1983; Teegen, 1987.

2

   Rogers, 1974, 246f.

3

’ Tausch, 1984,654.