błędy w nauczaniu

iane

nauki pływania

Celem artykułu jest przedstawienie błędów występujących przy nauce pływania, jak również krótka charakterystyka styli. Artykuł ten został poparty ankietą przeprowadzoną wśród instruktorów pływania rzeszowskiej WSP oraz zawodników AZS AWF Warszawa w 1999 roku.

Problemem, występującym przy nauczaniu pływania są błędy techniczne popełniane przy poszczególnych stylach. Od nauczycieli wymagane jest ich wychwycenie i odpowiednia korekta.

Tylko znajomość przedmiotu może pozwolić na wczesne wykrycie i poprawienie błędu. Uczący się pływać przyjmują w wodzie sylwetkę i obierają styl, który bardzo często jest daleki od poprawnego. Utrwalenie błędów- prowadzi do braku postępów oraz szybszego męczenia się.

Bardzo często jest tak, że błędny element jest początkowo łatwiejszy do wykonania dla pływającego. Jednak to, co początkowo wydaje się łatwiejsze dla ucznia później stanowi barierę nie do przejścia. Dlatego tak istotna jest praca nad stylem i ciągłe jego doskonalenie. Uczący się pływać muszą być przekonani, że tylko właściwe wykonanie poszczególnych elementów techniki i właściwa sylwetka w wodzie, pozwali im na poprawne opanowanie stylu.

* W celu lepszego poznania zagadnienia, przedstawimy pokrótce 4 style pływackie wraz z ich krotką charakterystyką.

Style można podzielić na symetryczne (motylkowy' i klasyczny ) oraz niesymetryczne (kraul i grzbietowy). Prędkości osiągane w poszczególnych stylach zależą od stosowanego napędu. W kraulu praca ramion polega na zataczaniu krzywej w kształcie liter)' S pod wodą - jest to połączenie dwóch ruchów: śrubowego i wiosłowego (5). Praca nóg nic usztywnianych w stawie kolanowym - nożyce pionowe, przy czym najczęściej spotykaną koordynacją jest koordynacja sześcio-uderzeniowa tzn. na jeden cykl pracy ramion przypada sześć uderzeń nóg. Podobny do

kraula lecz nie tak efektywny jest styl grzbietowy. Związane jest to z odwrotnym ułożeniem ciała.

Dwa style symetryczne są bardzo zróżnicowane pod względem osiąganych prędkości.

0    ile motylkowy jest na drugim miejscu pod wzglądem osiąganych prędkości, to klasyczny jest zdecydowanie najwolniejszy. W stylu motylkowym praca rąk pod wodą powinna przypominać ruch kraulisty z tą uwagą iż, obie ręce wykonują pracę równocześnie, a nie tak jak w kraulu naprzemiennie. Nogi złączone wykonują pracę góra - dół, moment podciągnięcia nóg nie powinien być zbyt długi, jest to bowiem ruch hamujący (1). Stopień opanowania techniki tego trudnego stylu wpływa na jego efektywność i wydatek energetyczny jaki może podjąć pływak.

Przechodząc do stylu klasycznego, trzeba wspomnieć, iż jego opanowanie

1    doskonalenie techniki zajmuje całe lata. Dlatego też na pływalniach mamy dość często do czynienia z zaawansowanymi wiekiem zawodnikami stylu klasycznego. Styl klasyczny jest jedynym spośród wszystkich styli, w którym ruchy przygotowujące do ruchów nadających ciału właściwy napęd, wykonywane są pod wodą. Jest także jedynym spośród wszystkich styli, w' którym może wystąpić faza prędkości zerowej. Zjawisko to występuje w czasie podciągnięcia nóg do momentu, z którego następuje kopnięcie nadające właściwy napęd cyklu. Dlatego pomimo przyśpieszenia uzyskiwanego po kopnięciu nogami przekraczającego 9 m/s - to jest dziewięciokrotnie większego od przyspieszenia uzyskanego po ruchu rękami - prędkość po kopnięciu nogami może być nieznacznie mniejsza niż po ruchu rąk (5). W żabce występują największe opory czołowe. Jest to styl o największych możliwościach siłowych.

Celem zestawienia najczęściej popełnianych błędów podczas nauki pływania została przeprowadzona ankieta (1999r.) wśród instruktorów i trenerów' pływania rzeszowskiej WSP oraz zawodników AZS AWF Warszawa. Sonda ta miała na celu wskazanie najczęściej występujących oraz najbardziej istotnych błędów danego stylu pływackiego.

1.    Styl motylkowy

•    Brak koordynacji, niesymetryczna praca nóg i rąk, brak wydechu do wody.

•    Zbyt duże lub zbyt małe ugięcie nóg w stawie kolanowym.

•    Brak wykończenia ruchu rąk pod wodą.

•    Zbyt duże ugięcie rąk w stawie łokciowym, które jest przyczyną nieefektywnej pracy rąkpod wodą,

•    Brak falistego ruchu tułowia zapoczątkowanego w odcinku piersiowym, a następnie przenoszonego w kierunku pasa biodrowego i nóg.

2.    Styl grzbietowy'

•    Zły kąt natarcia w stosunku do lustra wody (tzw. pozycja siedząca), zbyt duże ugięcia w stawie biodrowym, brak koordynacji.

•    Nadmierne usztywnienie tułowia.

•    Nadmierne uginanie kolan, wynurzanie kolan z w>ody, stopa pod kątem prostym w stosunku do podudzia.

•    Odchylanie głowy do tyłu lub trzymanie głowy nad wodą.

•    Wkładanie rąk zbyt daleko od głowy.

•    Zgięcie w stawie łokciowym podczas przenoszenia nad wodą, nadmiernie rozsunięte palce.

3.    Styl klasyczny.

•    Niesymetryczna praca rąk i nóg, brak koordynacji, brak wydechu

•    Brak odwodzenia stóp na zewnątrz.

•    Przeciąganie rąk za linię barków.

•    Zbyt szeroka praca ramion.

•    Brak płynności i ciągłości

•    Brak ruchu napędzającego do przodu.

•    Brak łączenia stóp po ruchu nogami.

4.    Styl dowolny (kraul)

•    Brak koordynacji, brak wydechu do wody.

•    Nadmierna rotacja tułowia wzdłuż osi ciała przy nabieraniu oddechu.

•    Nadmierne zginanie nóg w stawach kolanowych .

•    Usztywnienie nóg w kolanach lub wykonanie ruchu tylko w stawie kolanowym.

•    Nieefektywna praca rąk - ręce nie są wkładane na przedłużeniu linii barków

•    Przytrzymanie ramion z przodu bądź z tyłu.

•    Podnoszenie głowy po wdechu.

24 i    ~"    nr 3 moj 2004