Ryc. 62. ZależnoSć wartości wskaźnika osiadania zapadowego od obciążenia, przy którym jest on oznaczony
dających zapadowo a wartością wskaźnika osiadania zapadowego (E. Myślińska, 1984).
Miarą zdolności gruntu do osiadania zapadowego jest wskaźnik osiadania zapadowego (i,„p). Wskaźnik osiadania zapadowego oznacza się w edometrach. Przebieg badania jest zgodny z opisanym w § 3 „Przebieg oznaczania edometrycznych modułów ściśliwości”. Próbkę obciąża się (bez dostępu wody) stopniowo do obciążenia równego obciążeniu pierwotnemu (cr0p), a następnie po stabilizacji osiadań do obciążenia równego obciążeniu podłoża przez daną budowlę lub w przypadku braku takich danych do obciążenia 0,2 czy 0,3 kPa. Po stabilizacji'Ośiadań do próbki doprowadza się wodę pod ciśnieniem odpowiadającym 5 cm warstwy wody, licząc od poziomu górnej powierzchni próbki. Odczyty na czujniku prowadzi się aż do ustabilizowania (umownego) wysokości próbki. Próbkę można następnie obciążyć kolejnymi stopniami obciążeń.
Wskaźnik osiadania zapadowego oblicza się ze wzoru:
gdzie:
h' — wysokość próbki po umownym zakończeniu osiadań przy naprężeniu (mm) przed nasyceniem próbki wodą,
h" — wysokość próbki przy lym samym naprężeniu po całkowitym nasyceniu wodą i umownym zakończeniu osiadań (mm), ho — wysokość próbki po umownym zakończeniu osiadań przy naprężeniu pierwotnym a0p odpowiadającym obciążeniu gruntem na danej głębokości (mm) (oop = ^£jPi- gdzie: z — głębokość pobrania próbki, o
Pi — gęstość objętościowa wyżej leżących warstw, h{ - miąższość tych warstw).
Grunty charakteryzujące się wskaźnikiem osiadania zapadowego imp 5= 0,02 uznaje się za grunty zapadowe, Izn. mające wrażliwość strukturalną w stosunku do wody. Wrażliwość tę należy uwzględniać przy projektowaniu budowli na lessach. Proces osiadania zapadowego może występować przy nasyceniu takich lessów wodą, zarówno w warunkach naturalnych, jak i w wyniku działalności człowieka.
Na rycinie 62 przedstawiono zależność wielkości osiadania zapadowego od obciążenia, przy którym jest on oznaczany.
W tabeli 38 zestawiono niektóre właściwości fizyczne lessów osiadających zapadowo, a w tabeli 39 zmienność wskaźnika osiadania zapadowego przy różnej zawartości węglanów.
Tab. 38. Zestawienie zawartości frakcji iłowej, wilgotności i porowatości lessów osiadających zapadowo
(na podstawie danych z prac J. Malinowskiego, 1964 i E. Myślińskiej i in., 1977-1979)
Zawartość frakcji iłowej A% |
Wilgotność naturalna w„, % |
Porowatość n, % |
Liczba badanych próbek |
3-10 |
3-10 |
26-49 |
27 |
11-14 |
3-9. |
- |
14 |
16-20 |
2-9 |
" |
7 |
3-10 |
10,5-18 |
37-47 |
37 |
11-15 |
11-21 |
34-44 |
20 |
Tab. 39. Zmienność wskaźnika osiadania zapadowego lessów przy różnych zawartościach węglanów | |||
C02 |
CaCOj* |
Wilgotność naturalna | |
mp |
% |
% |
% |
0-0,02 |
do 1,5 |
do 3,41 |
5,0-24,4 |
0-0,015 |
2,5-5,5 |
5,7-12,5 |
13,0-29,3 |
0,02-0,081 |
2,5-6,65 |
5,7-15,1 |
3,1-20,8 |
0,02-0,085** |
0,1-1,7 |
0.2-3.9 |
2.0-9.0 |
* Cala zawartość C02 umo |
vnir przeliczana na TafO,, nm |
iwejcojcrfnaW wyoepnwani,. i |
nyrh w^plandw. zwłaszcza dolo- |