CCF20091008101

6.    Zawiesinę ponownie miesza się dokładnie.

7.    Zanurza się w zawiesinie obie elektrody i odczytuje wartość pH na skali pehametru.

8.    Pomiaru pH zawiesiny dokonuje się trzykrotnie, po każdym pomiarze przepłukując elektrody wodą destylowaną. (Między pomiarami elektrody przechowuje się w naczyniu z wodą destylowaną).

9.    Za wynik uznaje się średnią z trzech pomiarów obliczoną z dokładnością 0,05 pH.

10.    Dokładny tok pomiarów zależny jest od typu stosowanego pehametru. Oznaczenia wykonuje się ściśle według załączonych instrukcji.

4.2. Przebieg oznaczania odczynu oraz kwasowości wymiennej gleb

(wg A. Ostrowskiej i in., 1991)

1.    Powietiznosuchą próbkę gleby rozciera się w moździerzu, przesiewa przez sito o średnicy oczek 1 mm i odważa z niej 10 g — w przypadku gleb mineralnych (2 g w przypadku badania gleb organicznych i organiczno-mineralnych).

2.    Próbkę przenosi się do zlewki o pojemności 50 cm³ i dolewa do niej 25 cm³ wody destylowanej, gotowanej uprzednio pod przykryciem przez 1 godzinę i ostudzonej (także pod przykryciem) lub 25 cm³ KC1 (p. § 1. Wprowadzenie). Przy badaniu gleb organicznych lub organiczno-mineralnych do zlewki dodaje się 20 cm³ wody lub 25 cm³ KC1.

3.    W przypadku użycia zamiast wody roztworu KC1, co jest stosowane powszechnie przy oznaczaniu pH w glebach, uzyskujemy wartość pH uwzględniającą stężenie jonów wodorowych znajdujących się nie tylko w roztworze glebowym, lecz także stężenie jonów wodoru słabo związanych z fazą stałą gleby, czyli wartość kwasowości wymiennej (pH_KCi).

4.    Zawartość zlewki miesza się bagietką i pozostawia na 24 godziny.

5.    Pozostałe czynności przeprowadza się jak w § 4.1.

43. Oznaczanie elektrometryczne kwasowości hydrolitycznej gleb

(wg metody Kappena; za A. Ostrowską i in., 1991)

4.3.1. Przebieg badania

1.    Z próbki gleby przygotowanej jak w § 4.1 odważa się 40 g i przenosi do kolby o pojemności 250 cm³.

2.    Do kolby dolewa się 100 cm³ 1 n roztworu octanu wapnia.

3.    Kolbę przykrywa się i umieszcza w mieszadle obrotowym, mieszając zawartość przez 1 godzinę z prędkością około 30 obr./min.

4.    Zawartość kolby przesącza się przez sączek średni lub twardy do czystego, suchego naczynia.

5.    Do kolby o pojemności 200 cm³ odmierza się 50 cm³ klarownego przesączu i dodaje kilka kropel fenoloftaleiny.

6.    Roztwór miareczkuje się 0,1 n roztworem NaOH aż do uzyskania słabo różowego zabarwienia, utrzymującego się przez co najmniej 1 minutę.

4.3.2. Obliczanie wyników

Kwasowość hydrolityczną (H_h) wyraża się w cm³ 0,1 n roztworu NaOH na 100 g gleby:

H_h = V • 5- 1,5 = V ■ 7,5

gdzie:

V — objętość 0,1 n roztworu NaOH zużytego przy miareczkowaniu (cm³), 5    — współczynnik przeliczeniowy na 100 g gleby,

1,5 — współczynnik empiryczny (poprawka na niepełne wyparcie jonów wodorowych przy jednorazowym traktowaniu gleby roztworem 1 n Ca(CH₃COO)₂,

lub wyrażoną w miligramorównoważnikach na 100 g gleby, obliczoną ze wzoru: H_h=V ■ 7,5- 0,1 = V • 0,75

gdzie:

0,1 — współczynnik do przeliczania ilości (cm³) 0,1 n roztworu NaOH na miligramorównoważniki.

5. Dane liczbowe

Na rycinie 73 przedstawiono wartości pH dla zawiesin gruntowych i różnych typów gleb oraz wzorcowych roztworów.

Roztwory	PH	Przykłady roztworów |	Przykłady zawiesin
	14-	— INNoOH
	13-	—Q1N NaOH
	12-		Gleby zasadowe
Zasadowe	11-
	10-
	8-		Grunty
Obojętne -	_	—I czysta woda U-woda z powietrzem	oraz
	6-		mineralne
	^5'
Kwaśne	3- 2-		Gleby organiczne
	1-	—01N HQ	torfy
	0-	—1NHCI

Ryc. 73. Przykłady zmienności wartości pH dla różnych roztworów i zawiesin

W gleboznawstwie (Gleboznawstwo, 1995) stosuje się następującą skalę odczynu gleb, wyrażonego w KC1:

215