CCF20100206093

5. Tkanki roślinne

działy mitotyczne. Jednocześnie intensywnie „eksportują” polisacharydy i śluzy do strefy "przyrannej. Skutkiem tych zabiegów jest powstanie białawej narośli (kalusu), która „zatyka” miejsce uszkodzenia.

Merystem archesporialny może być pochodzenia pierwotnego lub wtórnego. Jego zasadniczą rolą jest tworzenie haploidalnych spor w drodze mejozy. Aktywność tej tkanki merystema-tycznej nie jest związana ze wzrostem, ale z rozmnażaniem.

5.2. Tkanki stałe

KOMÓRKI TKANEK STAŁYCH NIE WYKAZUJĄ AKTYWNOŚCI PODZIAŁOWEJ

Określenie tkanka stała oznacza łatwą do rozpoznania cechę — brak aktywności podziałowej, zarówno mitotycznej jak i mejotycznej. Schematycznie można przedstawić to tak:

Gj -» S —> G~ —> MITOZA (w merystemie) —> Gj —> zanik aktywności podziałowej —>

—» G₀ (w tkance stałej).

Poniżej zostaną zaprezentowane najistotniejsze cechy tkanek stałych podzielonych na:

UWAGA: W analizie pominięto zupełnie tkankę gruczołową. Jej opis znajdziesz w PODR. BIOLOGIA KL. I.

1. Miękisz (parenchyma) — najstarszy typ tkanki roślinnej występujący u wszystkich roślin telo-mowych. Plechowym analogiem są u wyższych glonów i grzybów tzw. nibytkanki. Pierwotną funkcją parenchymy jest wypełnianie ciała rośliny i fotosynteza. W związku z tym komórki miękiszowe nie wykazują specjalnych przystosowań, są zawsze żywe i wyposażone w'e wszystkie organella komórkowe, w tym plastydy. Protoplasty są silnie zwakuolizowane, ściany komórkowe zaś celulozowe o pierwotnym charakterze. Ciekawą, choć nie niezwykłą, cechą komórek miękiszowych jest zdolność do wznawiania aktywności podziałowej. Podobnie jak w tkankach wypełniających u zwierząt komórki nie są ściśle obok siebie ułożone. Oczywiście w miękiszach przestwory’ międzykomórkowe są puste, natomiast w tkance łącznej wypełnia je istota międzykomórkowa. Ma to swoje uzasadnienie i zastanów się, jakie? Zarodek każdej rośliny telomo-wej praktycznie składa się z pierwotniej, niezróżnicowanej tkanki parenchymatycznej. Ze względu na pewne różnice w lokalizacji i funkcjach tkankę miękiszową podzielono na:

A)    miękisz zasadniczy (wypełniający') — którego komórki są najczęściej izodiametryczne (rów-nościenne). Cechuje go brak specjalnych przystosowań w budowie i funkcjach (to takie komórki, o których najtrudniej uczniom cokolwiek powiedzieć). Tworzy korę pierwotną w' łodydze i korzeniu, miękisz ow'oców itp.;

B)    miękisz asymilacyjny (chlorenchyma) — którego komórki są cienkościenne i zasobne w chloroplasty'. Zwykle komórki są równościenne, ale u dwuliściennych może występować zróżnicowanie na miękisz palisadowy i gąbczasty' (por. Ryc. 55). Na świetle jest bardzo aktywny fotosyntetycznie. Powstaje w oświetlonych częściach nadziemnych rośliny z pierwotnej parenchymy lub z miękiszu zasadniczego;

C)    miękisz spichrzowy (zapasowy) — zbudowany ze zwykłych komórek miękiszowych o niewykształconych chloroplastach. Przyczyną takiego rozwoju jest położenie tej tkanki w głębszych partiach rośliny i (lub) pod ziemią, w korzeniu. Cechą charakterystyczną jest zdolność

97