Badania laboratoryjne w psychiatrii (7)

2011-12-16

Białko C-reaktywne (CRP)

Białko, którego wzrost w stanach ostrej fazy (OF) jest najszybszy i największy (1 000x). Jest to glikoproteina (ma zdolność unieczynniania polisacharydu C błony komórkowej pneumokoków, stąd nazwa CRP) Umiarkowany wzrost CRP obserwuje się w:

► Ciąży

► Kolagenozach

► wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego

► infekcjach bakteryjnych Znaczny wzrost CRP obserwuje się w:

► pierwszej dobie po znacznym urazie (zawał/ odrzucenie przeszczepu)

ikres wartości referencyjnych: 0-10 mg/l

Alfa (a)1 -antytrypsyna (AAT)

> Jest to najsilniejszy inhibitor proteaz (90% aktywności)

► W stanach zapalnych ATT wzrasta po 2-4 dni przekraczając ok.4 x wartość referencyjną

Niedobór/ brak AAT cechuje się:

« obniżeniem frakcji al -globulin w elektroforezie ° przedłużającą się żółtaczką noworodków » rozwojem rozedmy płuc i roztrzeniem oskrzeli u ludzi starszych

o w zespołach utraty białek

» w zespołach niewydolności oddechowej u noworodków

Alfa (a)l - kwaśna glikoproteina (AAG)

► Białko to wiąże i transportuje progesteron

► Wzrost późny (po ok. 5 dniach) przekraczający ok. 2-3 x wartość referencyjną

Wzrost (znaczny) AAG obserwuje się w:

° chorobie Crohna

Spadek AAG obserwuje się w:

» ciężkim upośledzeniu funkcji wątroby » stanach wyniszczenia

Haptoglobina (HAP)

► Białko, które odpowiedzialne jest za wiązanie hemoglobiny (Hb) pozakrwinkowej (mechanizm ten zabezpiecza ustrój przed szkodliwym działaniem wolnej Hb i przed utratą żelaza)

► Pojemność (pula) HAP jest ograniczona (~ 3g Hb)

► Masywna hemoliza powoduje wysycenie HAP przez Hb zawartą we krwi i zespół hemolityczno-uremicznym

► Wzrost HAP następuje w 1 dobie i przekracza 5-6 x wartość referencyjną

► Po 10 dniach poziom HAP powraca do normy

► o niedoborach żywieniowych

Ceruloplazmina (CER)

► Jest to białko, którego jedna cząstka wiążę 6-7 atomów miedzi (Cu)

► Pełni rolę katalizatora przy utlenianiu Fe⁺² do Fe⁺³

► Niedobór CER prowadzi do choroby Wilsona (schorzenie genetyczne w wyniku którego z powodu niedoboru CER następuje odkładanie „wolnej” Cu w tkankach -wątrobie/ mózgu/ nerkach/ innych)

° w surowicy (kolor zielony) spada poziom CER i Cu, a rośnie wydalanie Cu z moczem

► Wzrost - CER (późny) (indukcja w wątrobie) w:

° procesach zapalnych/ martwicy

Transferyna (TRF)

► Jej główną rolą jest transport Fe

► Wzrost TRF następuje w: anemiach z niedoboru Fe, Ciąży, terapii estragonowej

► Obniżenie TRF (UWAGA !!! - TRF jest ujemnym BOF)

° stany zapalno-immunologiczny

° białkomocz

» upośledzenie funkcji wątroby ° niedożywienie (przyjmuje się, że TRF jest znacznie lepszym markerem stanu niedożywienia niż niedobór żelaza)

Zakres referencyjny: 200 - 400 ma/dl

► skrajne niedożywienie ~ 60 mg/dl należy myśleć przy ~ 300