CCF20150120064

2. Systemy płatności

W regulaminach banków, a także szczegółowo w umowach rabunków, banki precyzują terminy przekazywania do rozrachunku rażonych wcześniej dyspozycji płatniczych, cykl rozliczeniowy zale-:• jednak również od wykorzystanego systemu płatności i możliwość technologicznych instytucji finansowych.

System

płatności

System płatności to porozumienie między trzema lub więcej -czestnikami rozliczeń, bazujące na umowach oraz wspólnych zasadach, mające na celu rozliczenie, kompensatę oraz rozrachunek. Do zadań systemów płatności należą: wydawanie i otrzymywanie zeceń płatniczych, zarządzanie obiegiem informacji o płatnościach, yzekazywanie zleceń płatniczych, wyliczanie wzajemnych zobo-- ązań (kompensowanie) między uczestnikami rozliczeń, rozrachu-*ek - przekazanie środków pieniężnych pomiędzy dwoma lub więcej bankami.

Funkcje

systemów

płatności

Proces dokonywania płatności składa się z dwóch podstawo-irych funkcji:

-    rozliczeniowej (ang. clearing) obejmującej przekazywanie różnego rodzaju informacji dotyczących płatności, w tym również kompensowania wzajemnych zobowiązań

-    rozrachunkowej (ang. settlement), w której następuje faktyczny przepływ środków pieniężnych między instytucją wysyłającą dyspozycję płatniczą a odbierającą.

2.2. Rodzaje systemów płatności

Systemy płatności z rozrachunkiem brutto i netto

W ramach systemu płatniczego określonego kraju banki najczęściej korzystają z kilku systemów płatności wyodrębnionych ze względu na rodzaj przetwarzanych płatności, sposób rozrachunku c-az walutę, w której dokonywane są płatności. Biorąc pod uwalę sposób rozliczania pojedynczych transakcji, wyróżnia się syste-my płatności z rozrachunkiem brutto (typu brutto) oraz systemy c 'ozrachunkiem netto (typu netto, z kompensatą). W systemach batności typu brutto każdemu zleceniu płatniczemu towarzyszy -ozrachunek, jeśli bank A jest zobowiązany przekazać 20 min zł banowi B, a jednocześnie bank B przyjął zlecenie przekazania 5 min rankowi A, to w systemie rozrachunku brutto bank A przekazuje 20 min zł bankowi B, a bank B przekazuje 5 min zł bankowi A. Dys-cozycje między bankami przekazywane są każdorazowo do agenta *ozrachunkowego.

Kompensata

W systemach płatności z rozrachunkiem netto wykorzystywana est kompensata polegająca na wyznaczaniu różnicy między należno-

69