CCI20111111086

Różnicę tę można wyznaczyć za pośrednictwem wykresu wektorowego (rys. 6-5). Sporządzanie wykresu wektorowego rozpoczynamy od rysowania wektorów napięć fazowych U_A, U_B, U_c. Odejmowanie wektorów, jak wiemy, można zastąpić sumowaniem, dodając do wektora odjemnego wektor równy odjemnikowi, lecz o zwrocie przeciwnym. Działania te są wykonane na wykresie wektorowym (rys. 6-5). A więc od początku wektora U_A dodano wektor U_B o zwrocie przeciwnym, ich sumą geometryczną jest

Rys. 6-5. Wykres wektorowy napięć prądnicy z układem połączeń w gwiazdę

wektor U_AB będący napięciem międzyprzewodowym. Podobnie wyznaczono napięcia międzyprzewodowe w pozostałych fazach. Ponieważ rozpatrywany układ trójfazowy jest symetryczny, co wynika z równości napięć fazowych i ich wzajemnego przesunięcia fazowego, to otrzymane napięcia międzyprzewodowe są równe. Z wykresu wynika, że napięcia międzyprzewodowe wyprzedzają napięcia fazowe o kąt 30°. Wzajemnie zaś są przesunięte o kąt 120°.

W celu ustalenia zależności liczbowej między wartościami skutecznymi napięć fazowych i międzyprzewodowych rozpatrzmy na rys. 6-5 trójkąt OMN. Poprowadźmy z punktu N prostopadłą do

OM, która podzieli wektor U_BC na połowę, a zatem OK = — U

2

(wobec równości napięć międzyprzewodowych będziemy oznaczać je literą U^, a napięcia fazowe U; ). Z trójkąta OKN otrzymamy

OK — ON cos 30°

a ponieważ ON = U_fy, więc po podstawieniu

i/ ą

(6-1)

U_A ⁼ 2U/_acos30° = 2Ufx~-skąd    U_A = ]/ 3 U_fA

Wartości skuteczne napięć międzyprzewodowych są więc W 3 razy większe niż wartości skuteczne napięć fazowych. Zależność ta jest słuszna jedynie w przypadku symetrycznego układu trójfazowego.

Najczęściej stosowanym układem w sieciach niskiego napięcia jest właśnie układ w gwiazdę 7 przewodem erowym, który odbiorcom daje możność korzystania z dwóch napięć: fazowego i mię-dzyprzewodowego. Zwykle w sieciach miejskich napięcie fazowe Uf = 220 V jest wykorzystywane do odbiorników jednofazowych, a więc np. do oświetlenia i potrzeb gospodarstwa domowego, a napięcia międzyprzewodowe U = y 3 • 220 = 380 V wykorzystywane do odbiorników tiójfazowych, a więc do silników i innych odbiorników specjalnych.

b. Układ w trójkąt (znak Aj

Układ ten otrzymuje się przez przełączenie w prądnicy końca Af zwojnicy pierwszej z początkiem C trzeciej, następnie końca C, trzeciej z początkiem B drugiej i wreszcie końca drugiej z początkiem A pierwszej (rys. 6-6). W ten sposób wszystkie 3

w trójkąt jest równa zeru

uzwojenia tworzą obwód zamknięty o małym oporze. Połączenie to jest właściwie zwarciem zwojnic prądnicy, jest ono jednak możliwe dlatego, że w każdej chwili suma wartości chwilowych s.em. indukowanych w poszczególnych fazach jest rwóna zeru. Przeko-

173