zbiorczych dopływa energia za pośrednictwem linii Lu łączącej szyny zbiorcze ze źródłem energii (prądnicą albo transformatorem) o napięciu np. 6 kV. Od szyn zbiorczych odchodzą dwie linie, którymi energia elektryczna odpływa. W każdej linii umieszczone są odłączniki (odł.) i wyłączniki samoczynne (wył.). W jednej z linii odchodzących energia odpływa od napięciem wysokim, w drugiej zaś pod obniżonym (T — transformator obniżający napięcie). Do szyn zbiorczych przyłączony jest napięciowy przekładnik Pn, do którego są przyłączone mierniki.
Rys. 19-4. Schemat połączeń stacji transformatorowo-roz-dzielczej
Szyny zbiorcze stanowią tę część urządzeń rozdzielczych, przez którą przepływa cała energjia doprowadzana do rozdzielni i odprowadzana do wszystkich odpływów.
Odłączniki są to urządzenia służące do zamykania i otwierania obwodu, przez który nie płynie prąd. Noże odłącznika są dobrze widoczne, co umożliwia stwierdzenie, czy i które elementy znajdują się pod napięciem, przez co odłączniki zapewniają bezpieczeństwo obsłudze pracującej w stacji.
Wyłączniki służą do wyłączania linii dopływowych albo odpływowych wówczas, gdy płynie przez nie prąd, albo też włączania ich, gdy prąd zacznie płynąć po zamknięciu wyłącznika. O wyłącznikach była już mowa w rozdz. 16. Podobnie jak przy urządzeniach napędowych wyłączniki samoczynne spełniają w urządzeniach rozdzielczych również rolę urządzeń zabezpieczających.
Najczęściej stosowanymi wyłącznikami na wysokie napięcie są wyłączniki olejowe, gdzie styki wyłączające umieszczone są w zbiorniku, wypełnionym olejem. Olej spełnia rolę izolatora, jednocześnie zaś bierze udział w gaszeniu łuku elektrycznego.
Przyrządy pomiarowe przyłączone są za pośrednictwem prze-kładników.
Urządzenia zabezpieczające mają na celu odłączanie obwodów uszkodzonych i lokalizację powstających zaburzeń.
Urządzenia sygnalizacyjne służą do informowania obsługi o stanie połączeń i do przekazywania sygnałów alarmowych spowodowanych przez urządzenia zabezpieczające.
Należy zaznaczyć, że wszystkie urządzenia elektryczne wysokiego napięcia mogą być obsługiwane jedynie przez personel o odpowiednio wysokich kwalifikacjach uprawniających do pracy przy tych urządzeniach. Ostatnio buduje się stacje elektroenergetyczne zautomatyzowane, nie wymagające stałej obsługi.
19.4. Rodzaje stacji rozdzielczych
Rozróżnia się stacje rozdzielcze niskiego i wysokiego napięcia.
Stacje rozdzielcze niskiego napięcia bywają otwarte i okaptu-rzone. Otwarte buduje się tam, gdzie nie zachodzi obawa szkodliwych wpływów* otoczenia. Pod względem wykonania rozróżnia się otwarte rozdzielnie celkowe, szafowe oraz tablice rozdzielcze. Rozdzielnie celkowe składają się z szeregu celek, z których każda odpowiada polu rozdzielczemu, które obsługuje jeden lub kilka obwodów prądu. Celki wykonuje się z żelaza profilowego. Ściana przednia celki najczęściej bywa wykonana z płyty żelaznej. Na płytce umieszcza się przyrządy pomiarowe, bezpieczniki i napędy wyłączników. Szyny żbioreze umieszcza się nad celkami albo w celkach na izolatorach stojących.
Typ szafowy rozdzielni różni się od celkowej tym, że wszystkie urządzenia rozdzielcze są umieszczone w szafie wykonanej z blach (rys. 19-5).
W pomieszczeniach narażonych na wilgoć, kurz, opary żrące, jak również w razie braku obsługi wykwalifikowanej stosuje się rozdzielnie okapturzone. Składają się one z szeregu elementów w postaci szczelnie zamkniętych skrzynek żeliwnych, podobnie jak w rozdzielniach przemysłowych. Każda skrzynka jest przeznaczona do określonego elementu rozdzielni, są więc skrzynki szynowe, bezpiecznikowe, odłącznikowe, licznikowe itp. Skrzynki mają
423