4
4
selektywnie cele. a z drugiej strony bank ten wpływa na działalność banków przez stopy procentowe, wielkość udzielanych kred. refmans. oraz stopę rezer. obow. Czyli B.C działa w stosunku do podległych mu Banków jako jednostka zwierzchnia upoważniona przez państwo do wydawania nakazów i zakazów. które można przeprowadzić za pomocą środków przymusu, a z drugiej strony działa jako podmiot gospodarczy
składający korzystne
propozycje dokon. transakcji i daje możliwość dobrowolnego skorzystania z tych ofert przez banki. Polityka fiskalna państwa ma również istotny wpływ nu działalność banków co objawia się następującym prawidłowościami: I) wzrost doch. gosp. wynikający ze wzrostu wydatków
rządowych powoduje wzrost depozytów oraz wzrost zapotrzebowania nu kredyty 2) wzrost wydatków rządowych jest finansowany przez dodatkowe poZyczki co zwiększa popyt na kredyt i powoduje wzrost stóp procentowych 3)
zmniejszenie deficytu budżetowego powoduje spadek popytu na poZyczki oraz spadek na stóp procentowych 4) wzrost wydatków rządowych moZc spowodować wzrost inflacji, natomiast ograniczenie deficytu budżetowego przez wzrost podatków spowoduje, że ryzyko inflacji będzie mniejsze. System fin. w gospodarce rynkowej to mechanizm współtworzący i przepływu siły nabywczej między nicfinansowymi podmiotami gospodarczymi składającymi się z instrumentów. rynków, instytucji finansowych oraz zasad. Podstawową rolą lego sektora w gospodarce jest uczestniczenie w tworzeniu powszechnie akceptowanych środków wymiany czyli pieniądza oraz umożliwienie jego przenoszenia między nie finansowymi
podmiotami ekonomicznymi.
Instrumenty finansowe to roszczenia lub zobowiązania finansowe czyli odnoszą się majątku jednych podmiotów w stosunku do innych, dla emitentów są one zobow. natomiast dla ich posiadaczy są składnikami ich aktywów.l) Instrumenty bezpośrednie — to instrumenty emitowane przez nie finansowe
podmioty gospodarcze czyli przeds. prod i handlowe, władze lokalne i centralne. Za pomocą tych instrumentów silą nabywcza przepływa do ostatecznego jej użytkownika czyli emitenta 2) Instrumenty pośrednie - to instrumenty emitowane przez inst. Finansowe pośredniczące w przepływie siły nabywczej. Rynki finansowe to rynki na których przedmiotem obrotu są instrumenty finansowe
I Rynek pierwotny -
emitent sprzedaje swoje zobowiÄ…zania Rynek
wtórny - dalsza odsprzedaż
II Rynek pieniężny, kapitałowy i walutowy
Rynek pieniężny -
operacje za pomocÄ…
krótkoterminowych instrumentów Rynek
kapitałowy - operacje za pomocą długoterminowych instrumentów Rynek
dewizowy przedmiotem obrotu są waluty' obce oraz instr. finansowe o wartości wyrażonej w walutach
obcych Instytucje
finansowe - to instytucje mające dominującą część swojego majątku w postaci aktywów finansowych czyli w postaci zobowiązań majątkowych innych
podmiotów
ZiASADY Reguły na jakich odbywa się funkcjonowanie systemu finansowego
Charakterystvka BANKU CENTRALNEGO
Pierwszy Bank Centralny w Lumpie powstał na przełomie XVII i XVIII w. Pierwowzorem B.C. był stworzony w 1694 r. bank Anglii (gospodarka woj.). Bank ten udzielił poZyczki wysoko oprocentowanej na prowadzenie działań
wojennych w zamian za prawo emisji biletów bankowych. Niektórzy twierdzą. Ze jest jeszcze starszy bank centralny Szwecji. Pozostałe B.C. pojawiły się na przełomie XIX i XX w B.C. powstał w latach 20-tych XX w. Byt to Bank Polski S.A. ale do końca nie wiadomo jaki byt udział skarbu pailslwa w tym banku. Organiz. pozosi. B.C. są albo insi. prawa handlowego (czyli S.A) i tu państwo może mieć różny udział (od 100% - gdzie nie ma w.z. Akcjonar. - np. Anglia, lub banki będące korporacjami prawa
publicznego np B.C, Niemiec jest bankiem
państwowym oraz Nowa Zelandia. 50% udziałów państwo ma w banku C. Belgii i Austrii) W Austrii akcjonariuszami mogą być zagraniczni obywatele ale mający siedzibę w Austrii B.C Wioch - udziałowcami mogą być podmioty: banki, isnt. społ. i ubczp.. w których państwo posiada znaczący udział.
Specyficznym bankiem jest bank w USA (system rezerwy federalnej)
udziałowcami są banki regionalne, które dysponują udziałami prywatnych banków handlowych. B.C. w Polsce - reforma w systemie bank. W 89r. gdy pojawiło się nowe prawo bankowe i pojawiła się ustawa o NBP. a druga w 24 sierpnia 1997r. Ustalono tam podstawowe zadania B.C.: I)
Zachowanie wart.
pieniądza krajowego 2) Ochrona stabilności
systemu finansowego 3) Zwiększenie efektywności polityki pieniężnej Ustrój i organizacja B.C. Oziała na podstawie ustawy o NBP z 97 r. posiada osobowość prawną i ma prawo używać pieczęci z godłem państwowym.
Główną siedzibą jest Warszawa, posiada oddziały terenowe. Może być członkiem międzynarodowych instytucji finansowych i bankowych, nic może być udziałowcem i
akcjonariuszem innych osób prawnych z wyjątkiem
prowadzenia działalności usługowej wyłącznic nu rzecz inst. finans.,
zatwierdzonych przez RPP. Zyski banku pomniejszone o odpisy na fundusz
rezerwowy, statutowy oraz fundusze specjalne zostają odprowadzone do budżetu państwa. Na równi z jedn. budżet, korzysta ze zwolnień od podatków oraz opłat
sÄ…dowych. Organami banku sÄ…:
Prezes NBP. RPP. zarzÄ…d banku
Prezes powoływany jest przez sejm na wniosek prezydenta na 6 lat. Ta sama osoba nie może sprawować funkcji prezesa dłużej niż przez dwie kolejne kadencje. W tym okresie nic może należeć do żadnej partii, związku zawodowego oraz prowadzić działalności politycznej, która nie da się pogodzić z godn. Kadencja wygasa po upływie 6 tal, po śmierci lub po zgłoszeniu rezygnacji. Prezes może
zostać odwołany wcześniej, gdy nic wypełnia swoich obowiązków z powodu długotrwałej choroby, gdy został skazany
prawomocnym wyrokiem sądu za popełnione przestępstwo i gdy trybunał stanu zakazał sprawowania kierowniczych stanowisk lub pełnienia funkcji związanych ze szczególną
odpowiedzialnością w organizacjach państwowych. Uprawnienia prezesa I) stoi na czele zarządu banku 2) przewodniczy RPP, Komisji Nadzoru Bankowego, uprawniony jest do reprezentowaniu banku na zewnątrz i jest przełożonym wszystkich pracowników Rada Polityki Pieniężnej. Tworzą ją:
l>rczcs B.C. jako przewodniczący oraz 9 członków powoływanych przez, prezydenta. Sejm i Senat. Kadencja trwa 6 lat i może ulec skróceniu z powodu śmierci lub z powodu odwołania przez powołujące organy. Gdy następuje zrzeczenie się z funkcji z powodu choroby uniemożliwione sprawowanie funkcji z powodu prawomocnego wyroku za popełnione przestępstwa, działalności w partiach politycznych lub związkach zawodowych w okresie członkostwa w radzie. Podstawową
kompetencją RPP jest ustalenie założeń polityki pieniężnej oraz
przedkładanie ich do wiadomości Sejmu wraz z projektem ustawy
budżetowej Rady Ministrów. Rada ma obowiązek
przedkładania sprawozdań z wykonania polityki
pieniężnej w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego na podstawie przyjętych
założeń polityki pieniężnej ustala podstawowe
parametry obiegu pieniądza czyli wysokość stóp
procentowych B.C., zasady i st. rezerwy obow., zasady oper. otwartego rynku. Określa również górne granice zobowiązań
wynikajÄ…cych z
zaciągniętych przez B.C. pożyczek i kredytów u zagranicznych iastytucji bankowych i finansowych, zatwierdza plan fin. B.C. oraz przyjmuje
sprawirzdania z działalności tego banku.
Zarząd Banku Stanowią go: prezes, dwóch wiceprezesów oraz od 4-6