Klinkier cementu portlandzkiego jest to materiał hydrauliczny składający się: z krzemianów wapnia: 3CaOSi02; p2Ca0*Si02) oraz glinianów i glinożelazianów wapnia:
3CaOAI203; 4Ca0-AI203,Fe203
Klinkier wytwarzany jest przez spiekanie w temperaturze około 1450°C surowców zawierających tlenek wapnia, dwutlenek krzemu, tlenek glinu, tlenek żelaza i niewielkie ilości innych składników
Tlenki podstawowe:
CaO 63 + 67%,
Si02 21 -i- 24%,
Al203 4 t 7%,
Fe203 2 4%.
Domieszki:
MgO, K20, Na20, S03 - 0,1 -5- 3,0%
TiOj, Mn203, P205 - 0,2 + 0,3%
Ślady (< 0,1%) m. in. Ba, Cr, Zn, V, F, Cl.
C = CaO S = Si02 A = Al203 F = Fe203
M = MgO
K = K20 S = S03 C = CaO N = Na20, H = H20
Skład fazowy klinkieru portlandzkiego:
C3S (3CaO • Si02) 50 + 70%
PC2S (p2CaO • Si02) 15 + 30%
C3A (3CaO • Al203) 5*15%
C„AF (4CaO • Al203 • Fe203) 5 -i-15%
Inne składniki występujące w klinkierach: faza szklista, nie związany CaO, peryklaz MgO, nie związana krzemionka,
C12A7,
CaS04 - anhydryt,
Na2S04,
K2S04,
KNa(S04)2,
YC2S.
Skład chemiczny i struktura faz klinkieru ulegają zaburzeniu,
na skutek wbudowywania się obcych jonów powstają roztwory stałe,
rzeczywiste fazy wykazują szereg różnic w stosunku do czystych odpowiedników o idealnej budowie.