CCF20130211015

II. NAUCZANIE

1. METODY NAUCZANIA

„Metoda nauczania jest to określony sposób pracy trenera z zawodnikiem w zakresie opanowywania przez niego odpowiedniego zasobu wiedzy i umiejętności. Metody wskazują zatem drogę jak należy uczyć, aby osiągnąć zamierzone wyniki” [45].

W nauczaniu nowych nawyków ruchowych i w procesie ich doskonalenia stosuje się następujące metody nauczania:

1)    metoda analityczna,

2)    metoda syntetyczna,

3)    metoda kompleksowa.

Metoda analityczna

Metoda analityczna polega na podziale całości nauczanego ruchu na części składowe, ćwiczone osobno. Po opanowaniu przez ćwiczących wyizolowanych elementów ruchu zostają one wprowadzone do całości ćwiczenia lub gry.

Metoda analityczna stosowana jest przy nauczaniu trudnych elementów z zakresu techniki, a także gdy chodzi o rozwijanie takich cech i właściwości fizycznych, jak szybkość, siła, wytrzymałość, zręczność.

Metodę tę stosować można również w nauczaniu początkujących (dokładne opanowanie danego elementu). W nauczaniu zaawansowanych metodę analityczną stosuje się głównie w okresie przygotowawczym dla przypomnienia i odnowienia nawyków ruchowych oraz w treningu indywidualnym.

Stopień rozczłonkowania danego ćwiczenia powinien być dostosowany do potrzeb, np. przy nauczaniu uderzenia piłki nogą całe ćwiczenie można podzielić na następujące elementy:

1)    rozbieg do uderzenia,

2)    zamach nogi uderzającej,

3)    uderzenie w piłkę,

4)    pozycja po uderzeniu piłki.

Metoda analityczna stosowana jest zazwyczaj w wypadku, kiedy ćwiczenie jest na tyle złożone, że zachodzi potrzeba rozłożenia go na elementy składowe. Jak każda metoda, ma ona pewne braki, a więc:

1)    nauczanie jest mechaniczne,

2)    naucza się izolowanych elementów ćwiczeń, nie odpowiadających czynnościom wykonywanym bezpośrednio w grze,

3)    jest nieatrakcyjna dla ćwiczących.

Metoda syntetyczna

Metoda syntetyczna polega na nauczaniu całości danego ruchu lub ćwiczenia bez naruszania jego zasadniczej struktury. Metoda ta jest najbardziej naturalną formą nauczania i najbardziej odpowiada ćwiczącym przy uwzględnianiu pewnych cech indywidualnych ćwiczącego. Ogólny wzór wykonywanego ruchu zostaje tutaj zachowany, choć jego wykonanie u każdego zawodnika będzie nieco inne.

Metodę syntetyczną stosuje się w szkoleniu początkujących i zaawansowanych, zwłaszcza w nauczaniu łatwych ćwiczeń. Najczęściej ćwiczący naśladują ruchy demonstratora albo wykonują ruchy bardziej złożone w sposób uproszczony bez naruszania istoty ćwiczenia, np. strzał na bramkę z zadaniem skierowania piłki w światło bramki.

Braki metody syntetycznej:

1)    niemożność zastosowania jej do ćwiczeń bardziej skomplikowanych,

2)    zbyt duża ilość elementów ruchu utrudnia kierowanie ćwiczeniem,

3)    elementy trudniejsze zacierają się w całości ruchu, wpływa to negatywnie na jego wykonanie,

4)    uproszczenie mechanizmu ruchu niekiedy jest utrudnione.

Metoda kompleksowa

„Metoda kompleksowa jest kolejnym następstwem wyuczania metodą syntetyczną, analityczną i znowu syntetyczną” [51], a zatem stanowi ona „połączenie tych dwóch metod (analitycznej i syntetycznej) na ogół z zaakcentowaniem jednej z nich [45]. Biorąc pod uwagę fakt, że w praktyce obie wymienione metody występują razem, można określić kolejność następujących czynności dydaktycznych: ćwiczenia powtarzane w całości, doskonalenie elementów, likwidacja błędów w wykonaniu ćwiczenia, doskonalenie precyzji całościowego wykonania ćwiczenia [12].

W nauczaniu metodą kompleksową nie wymaga się od ćwiczących opanowania jakiegoś pojedynczego elementu technicznego, np. strzału, przyjęcia, ale za podstawę obiera się sytuację gry.

31