690 II Anestezjologia ogólna
Definicja. Jest to szybkie, nieregularne pobudzanie mięśnia komór z czynnościowym ustaniem pracy hemodynamicznej serca.
Cechy charakterystyczne (zob. ryc. 26.16 a, b, c): brak zalamków P i zespołów QRS, pofalowana linia elektryczna w EKG.
Przyczyny i znaczenie. Migotanie komór może być wywołane wieloma czynnikami, np. zawałem mięśnia sercowego, hipoksją, zatruciem naparstnicą, hipokaliemią i hiperkaliemią.
J Podczas migotania komór dochodzi do zatrzymania krążenia, dlatego należy natychmiast rozpocząć i prowadzić resuscytację krążeniowo-oddechową (zob. rozdz. 34).
Objawy kliniczne. W migotaniu komór natychmiastowym objawem jest brak tętna, po 8-10 s występuje utrata świadomości i wkrótce objawy śmierci klinicznej.
Leczenie: szczegóły - zob. rozdz. 34. Natychmiast należy rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową i wykonać defibrylację elektryczną, następnie wdrożyć wspomagające leczenie farmakologiczne: lidokainą, lekiem (i-adrenolitycznym oraz wyrównać niedobór potasu.
W przypadku tego zaburzenia zostaje zablokowane przewodnictwo z węzła zatokowego. Podobnie jak w bloku przedsionkowo-komorowym wyróżnia się trzy stopnie bloku zatokowo-przedsionko-wego. W bloku IT° wyróżnia się dwa typy. T^p I przypomina periodykę Wenckebacha (zob. niżej), typ II polega na okresowej przerwie przewodnictwa między węzłem zatokowym a przedsionkiem, wskutek czego nieoczekiwanie jeden z zalamków P wypada. W całkowitym bloku SA na określony czas wypadają wszystkie załamki P. Praca serca ustaje do kolejnego skurczu. Całkowity blok SA występuje w chorobach serca albo po przedawkowaniu naparstnicy.
Definicja. Jest to zaburzenie przewodnictwa elektrycznego przez węzeł przedsionkowo-komorowy. Impuls powodujący skurcz mięśnia sercowego powstaje w węźle zatokowym, ale jego przewodnictwo w węźle przedsionkowo-komorowym jest upośledzone.
Cechy charakterystyczne: przedłużenie odstępu PQ > 0,21 s; wszystkie bodźce z węzła zatokowego przewodzone są przez węzeł przedsionkowo-komorowy (zob. ryc. 26.17).
Przyczyny i znaczenie. Blok ten występuje u ludzi zdrowych oraz z chorobami serca. Może być także spowodowany lekami, np. naparstnicą, chinidyną, prokainamidem.
Leczenie nie jest konieczne.
Ryc. 26.16 a-c Migotanie komór, a) drobnofaliste, b) średniofaliste, c) grubofaliste.