326 II Anestezjologia ogólna
- przedawkowanie leków, zwłaszcza anestetyków wziewnych,
- anafilaksja i interakcje leków.
Dużej liczby zgonów spowodowanych znieczuleniem można uniknąć; według nowszych danych pomiędzy 55 a 66%, natomiast wczes'niej$ze publikacje podają jeszcze wyższy odsetek.
Szczegóły dotyczące sytuacji krytycznych podczas znieczulenia - zob. rozdz. 32.
4,2 Przesunięcie terminu operacji
Jeżeli badania przed planowaną operacją wskazują, że dzięki podjęciu odpowiedniego leczenia można poprawić stan pacjenta i zmniejszyć tym samym ryzyko znieczulenia i operacji, wówczas termin zabiegu powinien być po uzgodnieniu z chirurgiem i pacjentem przesunięty w czasie.
Wybór postępowania anestezjologicznego i anestetyków zależy od stanu klinicznego pacjenta i rodzaju planowanej operacji. Należy się kierować czasem trwania operacji, życzeniem pacjenta, a w przypadku dzieci także rodzajem premedyka-cji. Obowiązująca zasada:
f Należy wdrożyć takie postępowanie anestezjologiczne, które zapewni pacjentowi jak największe bezpieczeństwo.
Wybierając rodzaj znieczulenia, należy się kierować następującymi zasadami:
► U dzieci postępowaniem z wyboru jest znieczulenie ogólne.
► U dorosłych operacje krótko trwające, dotyczące obwodowych części ciała można przeprowadzić w znieczuleniu regionalnym.
► Operacje długotrwałe oraz w ułożeniu na boku lub na brzuchu, a także operacje w klatce piersiowej i nadbrzuszu wykonuje się najczęs'ciej w znieczuleniu ogólnym z intubacją dotchawi-czą i wentylacją zastępczą.
► Operacje krótkie (poniżej 3CM-5 min) można wykonywać w znieczuleniu z zastosowaniem maski twarzowej.
► U pacjentów otyłych i z krótką szyją nie powinno się wykonywać znieczulenia z zastosowaniem maski twarzowej ze względu na niebezpieczeństwo niedrożności dróg oddechowych.
► U pacjentów z ciężkimi chorobami płuc i/lub układu krążenia trzeba pamiętać, że znieczulenie regionalne jest w pewnych warunkach bardziej korzystne od znieczulenia ogólnego, przede wszystkim zaś wtedy, gdy obszar blokady układu wspólczulnego nie jest duży.
► Pacjenci, którzy przyjmują leki przeciwzakrze-powe, nie powinni być poddawani jakimkolwiek blokadom centralnym (zob. rozdz. 22 i 23).
► U pacjentów niewspółpracujących lub z zaburzeniami świadomości nie powinno się wykonywać znieczulenia regionalnego.
► U pacjentów z nieopróżnionym żołądkiem nie wolno przeprowadzać znieczuleń w trybie nagłym za pomocą maski (zob. rozdz. 32) Zaleca się znieczulenie ogólne z intubacją dotchawiczą lub znieczulenie przewodowe, o ile to możliwe.
► Jeśli pacjent stale zażywa leki, należy wziąć pod uwagą ich interakcje.
Informowanie pacjenta o postępowaniu podczas znieczulenia jest wskazane ze względów medycznych, psychologicznych i prawnych (zob. rozdz. 36). Efektem rozmowy wyjaśniającej jest zgoda pacjenta na proponowany rodzaj postępowania. Informacja na temat ryzyka musi być na tyle obszerna, na ile pozwala termin wyznaczonej operacji.
W operacjach nagłych dokładne wyjaśnienia nie są konieczne i nie są często możliwe.
► Jeśli przed nagłą operacją pacjent jest nieprzytomny albo nie może wyrazić na nią zgody z powodu choroby psychicznej, wówczas zgodę musi wyrazić prawny pełnomocnik tej osoby.
► Jeśli i on jest nieosiągalny, należy podjąć decyzję na podstawie domniemanej woli pacjenta.
► U dzieci do lat 14 zgodę na operację muszą wyrazić oboje rodzice [W Polsce u dziecka do lat 16 zgodę musi wyrazić jedno z rodziców' -przyp. red.]. W razie nagłych operacji wystarczy zgoda jednego z rodziców.
► Jeżeli rodzice nie zgadzają się na zabieg ratujący życie (np. Świadkowie Jehow'y), należy omijając w'olę rodziców uzyskać zezwolenie w trybie zagwarantowanym przez przepisy praw'a.