larsen0814

814 II Anestezjologia ogólna

nym. Najważniejszą przyczyną jest niedobór objętości krwi krążącej, rzadziej występujące przyczyny to:

-    niewydolność serca,

-    sepsa,

-    leki rozszerzające naczynia,

-    odma oplucnowa,

-    zator płuc,

-    tamponada serca,

-    niewydolność nadnerczy.

Hipowolemia. Niedobór objętości krwi krążącej jest spowodowany niewystarczającą podążą płynów w czasie znieczulenia albo utratą krwi i płynów w okresie pooperacyjnym. Objawy kliniczne hipowolemii to:

-    spadek ciśnienia tętniczego,

-    tachykardia,

-    niskie ośrodkowe ciśnienie żylne,

-    niskie ciśnienie zaklinowania w tętnicy płucnej,

-    zmniejszenie diurezy.

Leczenie polega na dostarczaniu odpowiedniej ilości płynów; leki obkurczające naczynia natomiast muszą być podawane z dużą ostrożnością.

7.2.2 Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze jest dość częstym powikłaniem u chorych przebywających w sali budzeń. Najważniejszymi przyczynami są:

-    ból,

-    hipoksja,

-    hiperkapnia,

-    hiperwolemia spowodowana nadmiernym przetaczaniem płynów lub krwi,

-    nadmiernie wypełniony pęcherz moczowy. Wzrost ciśnienia tętniczego ki wi występuje także często u chorych z wcześniej rozpoznanym nadciśnieniem. Ciężkie nadciśnienie prowadzi do niewydolności serca, niedotlenienia mięśnia sercowego lub krwawienia mózgowego i dlatego musi być niezwłocznie leczone.

Leczenie. Przede wszystkim należy uśmierzyć ból, wyrównać hipoksję, hiperkapnię i hiperwole-mię oraz opróżnić pęcherz moczowy. Jeżeli nadal utrzymuje się podwyższone ciśnienie tętnicze, należy rozpocząć leczenie farmakologiczne. U pacjentów, u których dotąd nie występowało nadciśnienie, są to przeważnie zaburzenia trwające tylko kilka godzin, które można leczyć środkami krótko działającymi, np. nitrogliceryną, a w sytuacjach nagłych także nitroprusydkiem sodu

Oprócz tego stosuje się m.in. hydralazynę, kloni-dynę, urapidił, (3-adrenolityki (np. esmolol) albo nifedypinę; ich działanie w przeciwieństwie do nitrogliceryny i nitroprusydku zaczyna się później i trwa dłużej.

U pacjentów z wcześniej rozpoznanym i leczonym nadciśnieniem tętniczym trzeba możliwie szybko rozpocząć podanie leków, które pacjent zażywał przed operacją; jeżeli to konieczne, zastosować także przejściowo leczenie dożylne.

7.2.3 Zaburzenia rytmu serca

Najważniejszymi przyczynami zaburzeń rytmu serca we wczesnym okresie pooperacyjnym są:

-    zaburzenia elektrolitowe, zwłaszcza hipokalie-mia,

-    hipoksemia,

-    hiperkapnia,

-    kwasica lub zasadowica metaboliczna,

-    zatrucie naparstnicą,

-    istniejące wcześniej choroby serca.

-    podrażnienie serca podczas operacji klatki piersiowej i nadbrzusza.

Częstoskurcz zatokowy. Zatokowe przyspieszenie akcji serca jest dość częstym zaburzeniem w okresie pooperacyjnym. Najważniejsze przyczyny to:

-    ból,

-    hipowolemia,

-    hipoksja,

-    gorączka,

-    posocznica,

-    lęk i niepokój,

-    nadczynność tarczycy; guz chromochłonny nadnerczy (pheochromocytoma).

Leczenie polega przede wszystkim na usunięciu przyczyny. Częstoskurcz jest przez pacjentów bez wcześniejszej choroby serca zazwyczaj dobrze znoszony, chorzy z niewydolnością wieńcową natomiast, aby uniknąć niedotlenienia mięśnia sercowego, wymagają leczenia. Jeżeli u pacjenta z ciężką niewydolnością wieńcową nie da się określić przyczyny częstoskurczu, można podać ostrożnie lek (3-adrenołityczny, np. esmolol pod stałą kontrolą EKG.

Rzadkoskurcz zatokowy występuje po operacji niezbyt często. Przyczynami mogą być:

-    ciężka hipoksja,

-    działanie leków hamujących cholinoesterazę, np. neostygminy (Prostigmin),