920 II Anestezjologia ogólna
Ryc. 34.21. Defibrylacja elektryczna serca w migotaniu komór.
Jedna elektroda przyłożona jest po prawej stronie przy mostku poniżej obojczyka, druga z boku w lewej linii pachowej środkowej poniżej brodawki sutkowej nad koniuszkiem serca, tym samym prąd może przepływać przez serce wzdłuż jego długiej osi. Aby defibrylacja była skuteczna, konieczne jest silne dociśnięcie elektrod dokładnie posmarowanych żelem ca, a więc w linii pachowej środkowej poniżej brodawki piersiowej. Inaczej można także jedną z elektrod umieścić na plecach poniżej prawej łopatki, a drugą z przodu nad lewą połową serca.
Pacjenci ze stymulatorem serca. U tych pacjentów elektrody należy umieścić możliwie jak najdalej od stymulatora. Po wykonaniu defibrylacji konieczne jest sprawdzenie działania stymulatora.
Wielkość użytej energii musi być odpowiednia, aby prąd mógł przepłynąć przez serce i nastąpiła defibrylacja, tzn. przywrócenie prawidłowego rytmu serca. Zbyt mała energia bodźca nie spowoduje defibrylacji, a zbyt duża może uszkodzić serce. U człowieka nie ustalono jednoznacznych związków pomiędzy masą ciała, wielkością ciała a wielkością użytej energii, dlatego należy postępować kierując się doświadczeniem. W nielicznych doniesieniach podano, że użycie energii 160-200 J u osób dorosłych charakteryzowało się wysokim wskaźnikiem skuteczności. Dla porównania, podobnie korzystne wyniki uzyskiwano stosując wyższą energię 300 J w czasie resuscytacji prowadzonej w warunkach przedszpitalnych i szpitalnych. Obecnie zaleca się u dorosłych następujące postępowanie:
Wielkość energii używana do defibrylacji lub kardiowersji:
1. defibrylacja: 200 J, jeśli nieskuteczna:
2. defibrylacja: 200-300 J, jeśli nieskuteczna:
3. defibrylacja: 360 J.
Migotanie przedsionków: 100 J.
Częstoskurcz nadkomorowy: 50 J (jeśli nie da się przerwać farmakologicznie).
Trzepotanie komór: jednokształtne: początkowo 100 J, wielokształtne: 200 J.
U dzieci w migotaniu komór stosuje się energię 2 J/kg.
Uszkodzenia spowodowane defibrylacją. W badaniach eksperymentalnych na zwierzętach stwierdzono, że powtarzana defibrylacja była przyczyną zaburzeń rytmu serca oraz uszkodzeń mięśnia sercowego lub jego martwicy. Dotychczas nie ustalono, czy uszkodzenie serca może także dotyczyć człowieka. Ale w czasie defibrylacji z zastosowaniem dużej energii częściej może wystąpić blok przedsionkowo-komorowy niż przy użyciu niższych wartości. Nie można również wykluczyć powstania uszkodzeń serca przy powtarzaniu defibrylacji z dużą energią impulsu w krótkich odstępach czasu.
Kardiowersja jest to metoda elektroterapii polegająca na wysyłaniu impulsu elektrycznego zsynchronizowanego z załamkiem R przy bijącym sercu. Stosowana jest w określonych zaburzeniach rytmu serca, gdy leczenie farmakologiczne nie jest skuteczne. Należą do nich:
- migotanie przedsionków,
- trzepotanie przedsionków,
- częstoskurcz nadkomorowy.
Dzięki synchronizacji impulsu elektrycznego z załamkiem R omija się fazę nadwrażliwą i mniejsza jest możliwość wywołania częstoskurczu komoro-wego. Kardiowersję wykonuje się także z użyciem defibrylatora.