diagnoza16

47

Pedagogiczne postępowanie diagnostyczne

wówczas słuch fonematyczny jest prawidłowy, a zaburzona jest prawdopodobnie kinestezja artykulacyjna, to znaczy czucie ułożenia narządów mowy.

Dotychczasowa analiza ujawnia pokrywanie się kilku typów błędów, które równocześnie mogą świadczyć o zgoła różnym podłożu zaburzenia. I tak na przykład mylenie b - p może stanowić zarówno symptom zaburzenia aspektu kierunkowego percepcji wzrokowej, jak i słuchu fonematycznego w nie różnicowaniu opozycji: dźwięczna -bezdźwięczna. Zakwalifikowanie błędu do odpowiedniej kategorii wymaga dokładnej analizy materiału diagnostycznego. Należy zwrócić uwagę na sposób realizacji formy pisania, w której się ujawniło, na przykład przepisywanie (I strategia), czy pisania ze słuchu. Wskazane jest także w tym przypadku zapoznanie się z wynikami badań słuchu fonematycznego, które może wykluczyć jedną z tych kategorii. Jeśli nie dysponujemy badaniami logopedycznymi nauczyciel sam może je przeprowadzić korzystając z instrukcji przedstawionej w pracy Ireny Styczek Badanie i kształtowanie słuchu fonematycznego (komentarz i tablice). Warszawa 1982.

4.    Przestawianie liter, sylab, wyrazów (inwersje). Przyczyną popełnienia tego typu błędów może być zarówno osłabienie pamięci świeżej następstwa dźwięków (na przykład: pisanie ze słuchu), jak i zaburzenia wzrokowej pamięci bezpośredniej struktury graficznej wyrazu (na przykład I strategia przepisywania), czy słabe utrwalenie całego obrazu graficznego wyrazu (na przykład wizualna strategia pisania z pamięci).

5.    Opuszczanie liter, sylab, wyrazów (elizje), bądź ich dodawanie. W tym przypadku interpretacja jest podobna do opisanej wyżej. Jeśli natomiast dotyczy pomijania samogłosek występujących po spółgłoskach może też być wynikiem wadliwej metody nauczania. Jeśli na początku nauki litery na przykład: t. d, b są wymawiane łącznie z samogłoskami jak: ty - te. dy - de. by - be to dziecko pisząc je może opuszczać bądź dodawać samogłoski, ponieważ litery te kojarzy z sylabami, na przykład pisze bogt, zamiast bogaty lub też mosyty zamiast słowa most.

6.    Powtarzanie tych samych liter, sylab, wyrazów (perseweracje). Błędy te mogą świadczyć o zaburzeniu pamięci bezpośredniej struktur graficznych (na przykład I strategia przepisywania), ezy osłabieniu pamięci świeżej sekwencji dźwięków (na przykład pisanie ze słuchu).

7.    Tworzenie nowych wyrazów ze skrzyżowania fragmentu dwóch wyrazów (kontaminacje). Tego typu błędy wynikają z zaburzenia analizy i świeżej pamięci wzrokowej (na przykład I strategia przepisywania). czy analizy, syntezy i pamięci słuchowej krótkiej (pisanie ze słuchu).