Dokument
3

-8-

4.Podróże - turystyka

Wzrost zainteresowania turystyką: od podróży sentymentalnych i tury styki arystokratycznej do turystyki socjalnej. Przełom XIX/XX w. „złoty wiek turystyki międzynarodowej "(swoboda podróżowania).

Rozwój biur podróży i infrastruktury turystycznej: 1841 r. Thomas Cook rozpoczyna profesjonalną obsługę podróżnych (I biuro podróży).Początki przemysłu * turystycznego:budowa    hoteli,schronisk,pensjonatów, sanatoriów    - rozwój

gastronomii i przemysłu rozrywkowego.Rozwój uzdrowisk (Karłowe Vary,Baden-Baden,St.Moritz,) kąpielisk (Cannes,Nicea,Biaritz,Miami),stacji sportów zimowych (Davos,Chamonix,Gannisch-Partenkirchen,Innsbruck). Turystyka górska,narciarska,weekendowa itd.Ochrona środowiska (I Park Narodowy - Yellowstone 1872).Druga połowa XIX w. pierwsze kluby i stowarzyszenia turystyczne (British Alpine.Club 1857 r.,norweska orgYPoznaj swój kraj"1861 r.,Osterreichischer Alpenverein 1862 r.,Schweizer Alpen Club 1863 r.,).Organizacje hotelarzy: 1882 r.-Szwajcaria,1886 r.Austria.Instytucje państwowe d/s turystyki: 1901 r.-Nowa Zelandia,1909 r.Austria,1910 r.Francja). Na terenach Polski

Rozwój uzdrowisk (kurortów) - moda na przyrodo!ecznictwo:Krynica,Ciechocinek, Busko, w okolicach Krakowa:Swoszowice,Mateczny,Krzeszowice,Wieliczka. "Odkrycie” Zakopanego (drT.Chałubiński) i rozwój (doprowadzenie kolei żelaznej - 1899 r.).Początki turystyki zorganizowanej - pierwsze organizacje turystyczne: 1873 r. Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie (A.Asnyk,W.E. RadzikowskiT.Chałubiński,i in.).Główne cele Tow.:poznawanie i popularyzacja gór poi.,ochrona przyrody,zagospodarowanie Tatr (m.in.budowa schronisk:

1 schr.nad Morskim Okiem 1874 r.Dworzec Tatrzański 1882 r.,Biuro Obsługi Turystów 1874 r.) 1906 r. Polskie Towarzystwo Krajoznawcze (teren Kongresówki) - założyciele: A. Janowski,K.Kulwieć,Z.Gloger.Zadania Tow,: popularyzacja krajoznawstwa (i patriotyzm u),organizacja wycieczek,gromadzenie zbiorów,organizowanie wystaw,opieka nad pamiątkami itp.

Inne organizacje: TOPR (1909 r. gen.M.Zaruski,K.Bachleda),Karpackie    Tow.Narciarzy (Lwów 1907

r.),Akademicki Klub Turystyczny we Lwowie (M.Orłowicz -"twórca turystyki studenckiej").

Turystyka dzieci i młodzieży: L.Węgrzynowicz - twórca tur.szkol,kolonie letnie dla dzieci (B. Prus, J. Korczak).

Piśmiennictwo: Pamiętniki Tow.Tatrz.,Wierchy,Taternik,Ziemia,Orli Lot.

E.Janota „ Przewodnik w wycieczkach na Babią Górę,do Tatr i Pienin" - jako rozprawa doktorska obroniona w 1860 r UJ (pierwszy doktorat z turyzmu ?).