ET 5

12.1. Istota funkcjonowania przedsiębiorstwa turystycznego 205

turystycznych. Od nowo powstałych przedsiębiorstw wymaga się posiadania funduszu gwarancyjnego oraz wypłacalności. Zgodnie z treścią prawa obowiązującego na terenie Unii Europejskiej przedsiębiorstwo turystyczne, mające siedzibę w jakimkolwiek państwie członkowskim, może rozpocząć działalność gospodarczą w każdym z pozostałych państw UE bez konieczności zakładania przedstawicielstw, oddziałów lub filii w poszczególnych krajach. Zostały stworzone również warunki umożliwiające przedsiębiorstwom turystycznym nabycie ochrony ubezpieczeniowej w obrębie UE, wprowadzono procedury współpracy państw członkowskich UE w zakresie nadzoru prawnego i finansowego nad przedsiębiorstwami turystycznymi, ustalono jednolite zasady działania pośredników' turystycznych, zapewniono dostęp do informacji o przedsiębiorstwach turystycznych funkcjonujących na europejskim rynku turystycznym oraz zlikwidowano ograniczenia przepływni środków pomiędzy stronami umowy turystycznej²⁰.

W działalności turystycznej można zauważyć różnorodność przedsiębiorstw obsługujących turystów, co niekiedy powoduje wiele kłopotów ze zrozumieniem istoty ich specjalizacji oraz powiązań między nimi. Dokonując właściwej analizy rodzajów-' podmiotów funkcjonujących na rynku turystycznym, identyfikację należy oprzeć na siedmiu podstawowych kryteriach specjalizacyjnych występujących w relacji przedsiębiorstwo - rynek, takich jak:

•    rodzaj świadczonych usług (przedmiot działalności),

•    nabywca usług,

•    zasięg przestrzenny działalności,

•    forma własności,

•    forma organizacyjno-prawna,

•    wielkość przedsiębiorstwa,

•    udział majątku trwałego i jego wpływ na efektywność funkcjonowania oraz występujące systemy kategoryzacyjne i rekomendacyjne.

W praktyce najczęściej można się spotkać z różnorodną kombinacją wyżej wymienionych kryteriów. Wynika to nie tylko ze specyfiki i cech popytu turystycznego, ale także z konieczności stosowania w' warunkach gospodarki rynkowej rachunku ekonomicznego. Podstawową rolę w systemie podaży usług turystycznych odgrywają:

•    bezpośredni wytwórcy usług,

•    pośrednicy turystyczni.

Tego typu podział strony podażowej rynku usług turystycznych jest podyktowany tym, że klient może realizować swój popyt poprzez:

•    kupno gotowego produktu od bezpośredniego wwtwmrcy usług lub działających w' jego imieniu dystrybutorów oraz. różnego rodzaju pośredników,

•    kupno pojedynczych usług turystycznych bezpośrednio od wytwórcy i samodzielne skompletowanie produktu turystycznego według własnych potrzeb,

•    kupno części elementów składowych produktu turystycznego od pośredników, a resztę od bezpośrednich wytwmrców usług w' miejscu konsumpcji²¹.

²⁰    I. Jędrzejczyk, Nowoczesny..., op. cit., s. 47.

²¹    G. Gołembski, Przedsiębiorstwo..., op. cit., s. 44.