ET 6

206 Rozdział 12. Przedsiębiorstwo turystyczne

Rozpatrując funkcjonowanie przedsiębiorstw na rynku turystycznym pod względem rodzaju świadczonych usług, można wyróżnić przedsiębiorstwa, które specjalizują się np. tylko w przewozach turystycznych, działalności gastronomicznej, hotelarskiej, organizacji i obsłudze ruchu turystycznego i wielu innych działaniach, potrzebnych z punktu widzenia klienta zgłaszającego popyt na określone usługi turystyczne. Praktyka gospodarcza w turystyce pokazuje, że zbiorowość przedsiębiorstw turystycznych można podzielić na przedsiębiorstwa: transportu turystycznego, hotelarskie, gastronomiczne, biura podróży, sportowo-rekreacyjne, sanatoryjno-uzdrowiskowe, informacji turystycznej.

Przedsiębiorstwa transportu turystycznego zajmują się przewozem turystów do miejsca docelowego ich podróży oraz z powrotem. Transport turystyczny jest zazwyczaj pierwszym i ostatnim etapem obsługi ruchu turystycznego i dlatego podmioty tego typu w pewien sposób kształtują popyt turystyczny w danym kraju oraz rozwój turystyczny poszczególnych regionów. Działalność tych przedsiębiorstw nie ogranicza się jedynie do obszaru danego kraju, ale bardzo często przewóz turystów na trasach międzynarodowych przynosi dodatkowe korzyści, a nawet jest głównym źródłem przychodów.

Usługi transportowe warunkują turystom dostępność do walorów turystycznych i w sposób istotny wpływają na dynamikę rozwoju ruchu turystycznego i jego obsługi. Są świadczone przez kolej, transport samochodowy, lotnictwo cywilne oraz żeglugę morską i śródlądową.

Dla przedsiębiorstw hotelarskich głównym obszarem działalności jest świadczenie usług noclegowych oraz żywieniowych, skierowanych do turystów oraz ludności miejscowej, co niekiedy wpływa w sposób zdecydowany na sezonowość ich pracy; bardzo często hotelarstwo i gastronomia funkcjonują w jednym przedsiębiorstwie jako komplementarny sposób obsługi ruchu turystycznego.

Najbardziej uniwersalnymi przedsiębiorstwami hotelarskimi są hotele, mimo że podaż miejsc noclegowych w tego typu obiektach obejmuje niewielką część całej podaży miejsc noclegowych na rynku turystycznym. Przykładem funkcjonowania przedsiębiorstw w postaci grupy przedsiębiorstw na rynku turystycznym jest tworzenie ściśle powiązanych ze sobą łańcuchów hoteli, które niekiedy przyjmują postać holdingów, gdzie klientom w określonej sieci oferowane są jednorodne i standardowe usługi.

Przedsiębiorstwa gastronomiczne zajmują się produkcją i sprzedażą posiłków zaspokajających potrzebę żywieniową ludności miejscowej oraz odwiedzających (turystów i wycieczkowiczów). Gastronomia wpływa na wielkość ruchu turystycznego oraz na jakość jego obsługi. Wyróżnia się następujące zakłady gastronomiczne:

•    żywieniowe - restauracje, bary, jadłodajnie, bistra,

•    uzupełniające - kawiarnie i herbaciarnie, cukiernie, winiarnie, piwiarnie,

•    punkty gastronomiczne - bufety, smażalnie, pijalnie, lodziarnie.

* W usługach gastronomicznych można wyróżnić szczególny obszar związany z zaspokajaniem potrzeb żywieniowych ludności, a mianowicie usługi cateringowe, w ramach których wyspecjalizowane przedsiębiorstwa produkują i dostarczają gotowe dania i napoje (rodzaj menu bardzo często zależy od zamawiającego). Świadczenie usług turystom jest tylko jednym z obszarów zainteresowania tego rodzaju firm.

Biura podróży są wyspecjalizowanymi przedsiębiorstwami organizacji i pośrednictwa sprzedaży w turystyce, do których należą agenci turystyczni i pośrednicy sprzedaży