ET!2

212 Rozdział 12. Przedsiębiorstwo turystyczne

kierowania na poszczególnych szczeblach. Wadą struktury smuklej jest przede wszystkim długi przepływ informacji między poszczególnymi poziomami zarządzania, istnieje tu też możliwość wystąpienia tzw. zatorów informacyjno-decyzyjnych, a wraz z nimi błędów wynikających ze zniekształceń i opóźnień informacyjnych. Z kolei w strukturze płaskiej jest niewiele szczebli zarządzania, komórki organizacyjne są dość duże i duża jest rozpiętość kierowania na poszczególnych poziomach. W strukturach płaskich ograniczona jest możliwość osobistej bieżącej kontroli i nadzoru kierownika. W celu uniknięcia błędów z tego tytułu należy przede wszystkim zintensyfikować formalizację działań oraz wdrożyć samokontrolę wykonywanych działań, wynikającą m.in. z wysokich kwalifikacji pracowników.

Struktura prosta charakteryzuje się centralizacją i wykorzystaniem bezpośredniego nadzoru kierowniczego w małych komórkach organizacyjnych. Zaletą tego typu struktury jest przede wszystkim rzadkie występowanie problemów z przepływem informacji i decyzji. W strukturze złożonej zarządzanie przedsiębiorstwem jest dużo trudniejsze niż w strukturze prostej. Struktura ta charakteryzuje się występowaniem licznych komórek i jednostek organizacyjnych realizujących różnorodne zadania, mające odmienne cele i funkcjonujących w różnych horyzontach czasowych. Struktura złożona wymaga więc zastosowania wielu mechanizmów koordynujących.

Istota funkcjonowania struktur}' liniowej opiera się na zasadzie jedności rozkazodaw-stwa, w myśl której każdy pracownik może mieć tylko jednego przełożonego. Kierownik liniowy ponosi odpowiedzialność za całokształt działania kierowanej przez siebie komórki i ma stosowne uprawnienia decyzyjne. Przepływ informacji i decyzji odbywa się z wykorzystaniem drogi służbowej (nie omija się żadnego szczebla w kanale przepływu informacji lub decyzji). Wdrażając w przedsiębiorstwie strukturę funkcjonalną należy odejść od jedności rozkazodawstwa i oprzeć działania na zasadzie specjalizacji w zakresie funkcji kierowniczych. W takim przypadku pracownik ma kilku przełożonych, z których każdy jest odpowiedzialny za pewien fragment zarządzania. Wyspecjalizowani kierownicy powinni ze sobą współpracować i cechować się umiejętnością rozwiązywania nieuniknionych konfliktów. W strukturach sztabowo-liniowych dąży się do jednoczesnego wykorzystania cech charakteryzujących strukturę liniową i funkcjonalną, a więc przede wszystkim zasady: jedności rozkazodawstwa oraz specjalistycznego wsparcia dla zarządzania. W strukturze takiej komórki sztabowe (specjalistyczne) mają za zadanie wspierać kierowników liniowych, którzy zachowują uprawnienia i odpowiedzialność za funkcjonowanie podległej im jednostki.

Istotą struktury piramidalnej jest ważność pierwszoplanowa poszczególnych szczebli zarządzania przedsiębiorstwem. Hierarchia ważności jest następująca: najważniejszy pod każdym względem jest szczebel najwyższy, czyli zarządzający. Struktura la jest wąska w górnej swej części, a najszersza - w dolnej. W strukturze odwróconej najważniejszym szczeblem przedsiębiorstwa jest personel pierwszego kontaktu, bezpośrednio odpowiedzialny za kontakty z klientami. Pracownicy tego szczebla nie zarządzają przedsiębiorstwem, ale mają istotny wpływ na osiągane przez nie wyniki. Pracownicy ci mają pewne uprawnienia decyzyjne w obszarze ich działania, a informacje przez nich generowane, m.in. dotyczące oczekiwań konsumentów czy też ich zadowolenia z oferowanego produktu, przyczyniają się w sposób istotny zarówno do modyfikacji samego produktu,