ET 1

12.1. Istota funkcjonowania przedsiębiorstwa turystycznego 201

Aspekt czynnościowy przedsiębiorstwa jest skoncentrowany na procesie produkcyjnym i produkcie, który jest jego efektem. Specyfika procesu produkcyjnego jest uzależniona od tego, co jest jego efektem końcowym, a więc inna będzie w przypadku produkcji dóbr rzeczowych, a inna - w przypadku usług. Elementami określającymi specyfikę procesu produkcyjnego usług są cechy samych usług, takie jak jednoeżesność procesu świadczenia usług i ich konsumpcji, niejednolitość, brak możliwości magazynowania czy też nietrwalość¹. Aspekt czynnościowy jest jednym z ważniejszych czynników kształtujących istotę funkcjonowania przedsiębiorstwa. Określając specyfikę procesu produkcyjnego określa się przede wszystkim istotę funkcjonowania podmiotu wykonawczego. Aspekt czynnościowy wpływa na aspekt przedmiotowy, czyli majątek przedsiębiorstwa wykorzystywany w procesie produkcyjnym. Przedsiębiorca poprzez działania organizacyjne i zarządcze również może wpływać na istotę funkcjonowania przedsiębiorstwa, gdyż wybór np. określonej struktury organizacyjnej podmiotu czy modelu zarządzania ma wpływ na ustalenie specyfiki przedsiębiorstwa. Specyfika przedsiębiorstwa jest przede wszystkim efektem jego specjalizacji, która może się odnosić m.in. do rodzaju produktu oferowanego przez dane przedsiębiorstwo, lokalizacji działalności, rynku docelowego, segmentacji klientów itp.

Inna definicja określa przedsiębiorstwo jako osobę lub zespół osób wyposażonych w majątek, prowadzących działalność gospodarczą, wyodrębnione pod względem ekonomicznym (majątkowym i wynikowo-rachunkowym) i prawnym (funkcjonuje jako podmiot rynku w określonym systemie prawnym)².

Zgodnie z kodeksem cywilnym³ przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych, przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmującym w szczególności:

• oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo i jego wyodrębnione części (firma - nazwa przedsiębiorstwa),

• własność nieruchomości i ruchomości należących do przedsiębiorstwa (w tym urządzenia, materiały, produkty, inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości),

• prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz z innych stosunków prawnych,

• wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środków pieniężnych,

• koncesje, licencje i zezwolenia,

• patenty i inne prawa własności przemysłowej,

• majątkowe prawa autorskie i prawa pokrewne,

• tajemnice przedsiębiorstwa,

• księgi i dokumenty wynikające z prowadzenia działalności gospodarczej.

Kodeks cywilny charakteryzuje i definiuje przedsiębiorstwo przede wszystkim

z punktu widzenia przedmiotowego, odnosząc się w swojej treści głównie do elementów składowych majątku przedsiębiorstwa.

A. Tokarz, Ekonomika usług. Przewodnik, Wydawnictwo Naukowe Uniw-ersytelu Szczecińskiego. Szczecin 2003, s. 26-28.

J. Duraj, Podstawy..., op. cit,, s. 60.

Ustawa z dnia 19 lutego 2003 roku o zmianie ustawy - kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw', Dz.U. 2003, nr 49, poz. 408.