ET1

8.3. Stosowanie cen usług turystycznych 131

Kolejną z wymienionych metod jest ustalanie cen na poziomie dostosowanym do porównań międzynarodowych. Zgodnie z tą metodą na rynku wewnętrznym świadczenia turystyczne oferowane są na poziomie cenowym stosowanym w krajach sąsiadujących, przy uwzględnieniu kursów walutowych. Najczęściej spotykanym rozwiązaniem w tym zakresie są oferty międzynarodowych biur podróży, które w katalogach przedstawiają ceny pakietów turystycznych wyrażone w walutach światowych (obecnie głównie w euro). Cena katalogowa przeliczana jest po kursie walutowym NBP na walutę polską. Podobne rozwiązanie stosowane jest także przez europejskie sieci hotelowe.

Ostatnią z wymienionych metod ustalania cen w turystyce jest metoda porównań wartości substytutów. Podstawą ustalenia ceny na konkretną usługę turystyczną jest porównanie poziomu cenowego z bezpośrednimi substytutami rynkowymi. Metoda ta może dotyczyć tych świadczeń, które zaspokajają dokładnie te same potrzeby konsumentów i świadczone są na zbliżonym poziomie jakościowym. Przykładem najpełniej oddającym ten sposób ustalania cen są porównania pomiędzy usługami transportu pasażerskiego różnych gałęzi transportu, np. przejazdy dalekodystansowe pociągami InlerCity oraz przewozy lotnicze. Czynnikiem decydującym o porównaniu jest standard usługi oraz łączny czas przejazdu pomiędzy dwiema aglomeracjami, zorganizowany zarówno głównym środkiem transportu, jak i środkami dowozowo-odwozowymi (z reguły transportem samochodowym).

Przedstawione koncepcje wyjściowe ustalania cen na usługi turystyczne bezpośrednio warunkują rodzaje cen stosowane w gospodarce, w tym w gospodarce turystycznej.

Zaliczyć do nich należy:

•    ceny urzędowe - ustalane wyłącznie przez państwo, np. na część świadczeń w zakresie turystyki zdrowotnej;

•    ceny regulowane - ustalane przez podmioty świadczące usługi, przy zachowaniu możliwości wpływu na poziom cen organów państwowych, z reguły poprzez określenie tzw. cen maksymalnych, co dotyczy opłaty lokalnej (klimatycznej);

•    ceny umowne - ustalane samodzielnie przez producentów usług; klient (turysta) decydujący się na zakup określonej usługi turystycznej akceptuje poziom ceny;

•    ceny negocjowane (wolne) - ustalane na podstawie porozumienia producenta i nabywcy, w praktyce wykorzystywane przy transakcjach zwielokrotnionych, pomiędzy nabywcami instytucjonalnymi (zakład pracy kupujący usługi turystyczne na potrzeby turystyki socjalnej lub konferencyjnej) lub w sytuacji powtarzalności aktu kupna usług turystycznych.

Zgodnie z regułami Ustawy o cenach klienci mają prawo negocjować poziom cen większości świadczeń na rynku. W praktyce tego typu sytuacje są jednak ograniczone.

8.3. Stosowanie cen usług turystycznych

Ustalając ceny, firma nie może zapominać o aspekcie psychologicznym. Cena akceptowana przez konsumentów nie jest dla nich punktem, lecz pewnym przedziałem. Ceny ustalane powyżej tego przedziału są uznawane za zbyt wysokie, z kolei ceny ustalane