ET1

5.1. Podstawowe pojęcia dotyczące rynku usług turystycznych 71

•    gospodarstwa pracowników użytkujących gospodarstwo rolne (łączny dochód z pracy najemnej i gospodarstwa rolnego),

•    gospodarstwa rolników (dochód z użytkowanego przez siebie gospodarstwa rolnego),

•    gospodarstwa pracujących na własny rachunek (dochód z prowadzenia działalności gospodarczej, z wykonywania wolnego zawodu - adwokaci, artyści),

•    gospodarstwa emerytów i rencistów (emerytura lub renta),

•    gospodarstwa utrzymujące się z niezarobkowych źródeł (zasiłki dla bezrobotnych, zapomogi, alimenty, dochody z dzierżawy)¹².

Usługobiorcy będący członkami wymienionych rodzajów gospodarstw domowych oczekują zaspokojenia konkretnych potrzeb oraz uzyskania satysfakcji z kupna określonych usług.

Nabywcy instytucjonalni kupują u oferentów usługi, które następnie są konsumowane przez pracowników i rodziny (turystyka socjalna), kuracjuszy (w ramach świadczeń Narodowego Funduszu Zdrowia) czy też np. uczestników konferencji, targów i kongresów.

Obok nabywców (usługobiorców) na rynku turystycznym funkcjonują również liczne i różnorodne przedsiębiorstwa, świadczące usługi turystyczne.

Ustawa o usługach turystycznych nie wprowadza odrębnego pojęcia przedsiębiorcy turystycznego, chociaż pojęcie takie funkcjonuje w praktyce. Przedsiębiorcą turystycznym będzie zatem taki podmiot, który prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług turystycznych (tabela 5.2).

Tabela 5.2. Podmioty turystyczne kształtujące podażową stronę rynku

Sektor bazy noclegowej	Sektor transportowy	Biura podróży	Organizacje w miejscach odwiedzanych	Sektor atrakcji turystycznych
Hotele Motele Pensjonaty Kwatery wiejskie Centra konferencyjne Kempingi stałe Ośrodki żeglarskie	linie lotnicze linie promowe kolej przewoźnicy autobusowi firmy wynajmu samochodów	touroperatorzy agencje turystyczne pośrednicy organizacje specjalistyczne	regionalne organizacje turystyczne lokalne organizacje turystyczne stowarzyszenia informacja turystyczna	podmioty zapewniające turystom dostęp do atrakcji turystycznych, takich jak: •    parki narodowe •    rezerwaty przyrody •    ogrody botaniczne •    ogrody zoologiczne •    parki tematyczne •    parki rozrywki •    muzea i galerie •    miejsca historyczne

Źródło: opracowanie własne na podstawie: V.T.C. Middleton, Marketing w turystyce, Polska Agencja Promocji Turystyki, Warszawa 1996, s. 4.

Ustawa o usługach turystycznych różnicuje natomiast sytuacje przedsiębiorców podejmujących świadczenie różnego rodzaju usług turystycznych. Są to przedsiębiorstwa

¹² M. Daszkowska, Usługi. Produkcja, rynek, marketing, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 86.