40 Rozdział 3. Funkcje turystyki
można wyróżnić funkcję polityczną i urbanizacyjną (ze względu na jej znaczenie w procesie kształtowania przestrzeni zostanie ona omówiona w dalszej części książki).
Funkcja ekonomiczna jest efektem konsumpcyjnego charakteru turystyki, który powoduje liczne konsekwencje we wszystkich sferach gospodarowania. Turyści, osiągając cele swoich podróży, są konsumentami wielu dóbr i usług, jednocześnie stają się nośnikiem popytu na różnorodne świadczenia turystyczne i paraturystyczne18. Uczestnicy ruchu turystycznego przenoszą bowiem wraz ze sobą wszystkie tzw. stałe elementy popytu turystycznego (potrzeby bytowe) oraz tworzą potrzeby wynikające z motywów wyjazdu i osiągania celów turystycznych19. Konieczność ich zaspokojenia wywołuje wiele konsekwencji ekonomicznych (oraz społecznych i środowiskowych) przejawiających się na wszystkich etapach podróży turystycznej oraz we wszystkich obszarach związanych z jej realizacją20. Ich zasięg może mieć wymiar lokalny, regionalny, krajowy, międzynarodowy lub globalny.
Ze względu na kumulację turystów oraz ich potrzeb w czasie i przestrzeni największa część konsekwencji jest identyfikowana w obszarach recepcji turystycznej. Najczęściej ekonomiczne następstwa napływu turystów do regionu postrzegane są poprzez wartość środków finansowych napływających do regionu, gdyż jest to łatwo rozpoznawalny wyznacznik zachodzących zmian. Jednak najistotniejsze zmiany o charakterze bezpośrednim są generowane na rynku pracy, w systemie infrastruktury i lokalnym budżecie.
W wyniku pojawienia się (lub zwiększenia) ruchu turystycznego w regionie recepcyjnym następuje wzrost zapotrzebowania na lokalną infrastrukturę oraz obsługę turystów. Realizacja tego zapotrzebowania wymaga ludzi, towarów i usług21. Wyraźnie zaznacza się aktywizacja zawodowa lokalnych społeczności, wyrażająca się zarówno we wzroście zatrudnienia (często jedynie sezonowym), jak i dywersyfikacji zawodowej22. Wzrost liczby zatrudnionych wynika nie tylko z konieczności obsługi turystów, ale również z uruchomienia inwestycji związanych z rozbudową infrastruktury, wymagających ludzi do pracy. Jednocześnie powstają nowe podmioty gospodarcze, które zajmują się organizacją i wykonaniem przedstawionych zadań. Zarówno obsługa turystów, jak i rozbudowa infrastruktury, poza siłą roboczą, wymagają określonego asortymentu towarów i usług, bez których niemożliwe byłyby jakiekolwiek działania. Ich zróżnicowanie jest bardzo duże, co wynika z charakteru działalności. Zapotrzebowanie na towary i usługi wynika również ze wzrastającego zatrudnienia w regionie recepcji turystycznej, które powoduje nie tylko spadek bezrobocia, ale także wzrost dochodów ludności w regionie, co prowadzi do wzrostu społecznego spożycia oraz wzrostu stopy życiowej jednostek i poziomu życia w regionie. Dla zapewnienia takiej podaży dóbr konsumpcyjnych na rynku regionalnym,
18 W.W. Gaworecki, Turystyka, op. cii., s. 324.
19 W. Alejziak, Turystyka..., op. cit., s. 49.
20 Jak wspomniano wcześniej, w szerokim ujęciu konsekwencje te dotykają również obszarów nie-związanych bezpośrednio z realizacją podróży turystycznej, ale związanych np. pośrednio z gospodarką turystyczną.
21 B. Meyer, Turystyka a środowisko antropogeniczne, ZN US, nr 361, „Ekonomiczne Problemy Turystyki” 2003, nr 3, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, s. 83-S6.
22 S. Wodejko, Ekonomiczne zagadnienia turystyki, Wyższa Szkoła Handlu i Prawa, Warszawa 1998. s. 96.