DSC00282

146

Modlitwa poetycka

Należni do gorliw vdi głosicieli nowych idei minamyc/.nyt h_{t slilw} ,,

krytycznie nastawionymi do nich klasykami. W ,, i ,'^v.*^c*

obronie przed kn ^    .... ...............................,_{rv    vv}

m m artykule () Ju,^' tródbi^h ponji u Mszczę polemizował / i.^m,< *'

Śniadefkim* zarysowując jasm program nowej literatury. \V art -l''

() krytyce / sielstwie polemizował z umiarkowanym programem > ^ ,^lc mier.a Brodzińskiego, pisząc m in.: „Nie same zielone gaje i d;jh_l( ma ziemia |>olska. ale także granitowe skał> i przepaście, a w klim°'^ tutejszym s.j burze nawalne i pioruny - jak w historii”.    ^dtlc

jo/i ze przed »Kdwardem Dembowskim uznał dramat za formę kt₍" najlepiej ukazuje konflikt racji i światopoglądów, a tym samym ockh-¹ ducha aktualnych czasów kształtujących los Polski. Wypowiadał ^ w obronie czołowych utw orów nowego prądu, ni.in. w recenzjach O sonę tach Adama Mickieuicza (1827) i Artykule, do którego byl powodet ..Za":ek kamouski" Goszczyńskiego (1829). Nawiązywał do filozofii : ki\t \ki literackiej Augusta Wilhelma Schlegla (-* schleglizm), p_r der \ ka Schillera i Friedricha Wilhelma Schellinga (-> schellingianizm) Uważał. iż bieg dziejów prowadzi do doskonalenia się ducha narodowego : Jo powstawania coraz bardziej dojrzałych form narodowej tożsamości Tej ewolucji patronować miała patriotyczna literatura. Swoje poglądy na literaturę przedstawi] w pracy O literaturze polskiej w wieku dziewiętnastym < 1830). Na emigracji poświęcił się głównie polityce. Wydal obszerną pracę krytyczną Powstanie narodu polskiego w r. 1830 i 1831 (1834), do której nawiązywał m.in. -»Juliusz Słowacki w Przygotowaniu w    Kor

dianie. Postać Mochnackiego intrygowała wielu biografów, krytyków i historyków literatury, a takie pisarzy i poetów. Mochnacki pojawił się w -* Beniowskim Słowackiego (pieśń V, w. 408-418), w Psalmów-psal-mie (1850) -♦ Cypriana Norwida, a takie w wierszach -» Józefa Bohdana Zaleskiego Zaduma i Noktumo. Do postaci Mochnackiego-pianisty nawiązał jan Lechoń w Karmazynowym poemacie (1920) oraz Jerzy Zawieyski w opowiadaniu Romans z ojczyzną (1964).

Modlitwa poetycka

Modlitwa to wypowiedź o charakterze religijnym będąca apelem skierowanym do bóstwa. Może być schematyczna bądź powstawać spontanicznie. Uznawaną za doskonały wzór modlitwy w europejskim kręgu kulturowym jest Modlitwa Pańska („Ojcze nasz...”).

Modlitw.* poetycka

Modlitwa poetycka opiera się _{na Kh}    7

w której poiawia się imię Boga i liczne _epiLZTT ^ <* mwoWs _częfei„ jcs< petycja czyi, sprecyzowanie¹ i„^£

czynny, pochwalny, kontcmplacyjny,

wyznanie pełne wiary w spełnienie prośbv    ^Mod'«wę V_nń«_v

Na litanijnym schemacie modlitw do Matki B< v wieczna Bogurodzica, jedna z pierwszych polskich ■^>P;"^<!' ^byla Goniąca zarazem funkcję ówczesnego h_ymnu najJ'^ⁿ' ^t'^U®i>wch, pei-cji nawiązał -► Juliusz Słowacki w okresie powstaniat ^ '""•'ikimwen. Hymn (inc. „Bogarodzico, Dziewico!”). p₀ |_ala^_h ,^'ZT^⁰'"^⁰' Pwrąc hymnicznej Krzysztof Kamil Baczyński w    ^d°,^te* ^ptóni

Modlitwą, którą można nazwać egocentryczn i _Rdvż ■^,fy’ pierwszy wysuwa się podmiot liryczny, jest iron Hymn Sl^l"* ^pU czynający się słowami „Smutno mi Boże.. Zupełnie ma kontemplacyjna modlitwa -> Adama Mickiewicza Rozmoul IZZ na. Adresatem i postacią najważniejszą w ty™ utworze jest Bór (_mX mówić o swoistym teocentryzmie wiersza). Słowacki napisał modlitwę o podobnym charakterze - Tak mi Boże dopomóż - w chwili wstępowania do Koła Towiańczyków (1842) ( > towianizm). W twórczości Slow;u • kiego, w tzw. okresie mistycznym, powstawały również „teocentrytzne’’ modlitwy, takie jak: „Kiedy pierwsze kury Panu śpiewają...", „Gdy noc głęboka wszystko uśpi i oniemi...” czy „O krzyż Cię proszę modlitwą gwałtowną...”.

Wzniosłe modlitwy kontemplacyjne pisał -> Cyprian Norwid, autor nawiązującej do Módl i tury Pańskiej oraz psalmów modlitewnej petycji pt. Maryjo, Pani Aniołów oraz Modlituy, utworu proszącego Boga o prawo dialogu.

Modlitwa może być również -> fragmentem obszernego utworu literackiego. -> Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego Mickiewicza kończą się Modlitwą pielgrzyma i Litanią pielgrzyniską. Podobny, polityczno-patrio-tyczny charakter ma modlitwa Ewy z 111 części -> Dziadow i modlitwa Anioła w Przygotowaniu -> Kordiana. Modlitewną inwokacją do Mat i Boskiej zaczyna się -> Pan Tadeusz. Taki charakter ma apo^ofa włączona do V pieśni -> Beniowskiego „Boże! kto Ciebie nie czu w ram\ ę ¹ nych polach...” (taką hipotezę badawczą postawił j. Starnawski).

Warto zaznaczyć, iż w -> romantyzmie modlitwa mogła    ^

który wykorzystano do głoszenia ideałów świec ic , ^{a v}